ASR SÜRESİ

İbn Merdûye'nin bildirdiğine göre İbn Abbâs: "Asr Sûresi, Mekke'de nazil oldu" demiştir.

Taberânî M. el-Evsat'ta ve Beyhakî Şuabu'l-îman'da sahabelerden biri olan Ebû Medîne ed-Dârimî'den bildirir: "Resûlullah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem) ashâbından iki kişi karşılaştığı zaman biri diğerine Asr Sûresi'ni sonuna kadar okumadan ayrılmazlardı. Okuduktan sonra da biri diğerine selam verip öyle ayrılırlardı."

İbn Sa'd, İmrân b. Meymûn'den bildirir: Hazret-iÖmer'in suikasta uğramasına ben de şahit oldum. Ömer sabah namazında bu şekilde yaralanınca namazı Abdurrahman b. Avf bize kıldırdı. Namazda da en kısa sûreler olan Asr ile Nasr sûrelerini okudu.

1

Bkz. Ayet:3

2

Bkz. Ayet:3

3

"Andolsun zamana ki, insan gerçekten ziyan içindedir. Ancak, iman edip de sâlih ameller işleyenler, birbirlerine hakkı tavsiye edenler, birbirlerine sabrı tavsiye edenler başka (Onlar ziyanda değillerdir)."

Firyâbî, Ebû Ubeyd Fadâil'de, Abd b. Humeyd, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, İbnu'l-Enbârî Mesâhif de ve Hâkim'in bildirdiğine göre Ali b. Ebî Tâlib, Asr Sûresi'ni: "(=Asra ve zamanın musibetlerine andolsun ki insan hüsrandadır. Ve doğrusu zamanın sonuna kadar da bu hüsranın içinde olacaktır" şeklinde okurdu.

Abd b. Humeyd, İsmâîl b. Abdilmelik'ten bildirir: Saîd b. Cübeyr'in Asr Süresi'ni Abdullah b. Mes'ûd'un kıraatine göre: "(=Asra andolsun ki insan hüsrandadır ve doğrusu zamanın sonuna kadar da bu hüsranın içinde olacaktır. Ancak iman edip salih amel işleyenler bunun dışındadır)" şeklinde okuduğunu işittim.

Abd b. Humeyd, İbrâhîm(-i Nehaî)'den bildirir: Bizim kıraatimizde Asr Sûresi: "(=Asra andolsun ki insan hüsrandadır ve doğrusu zamanın sonuna kadar da bu hüsranın içinde olacaktır. Ancak iman edip salih amel işleyenler bunun dışındadır)" şeklindedir. Bu da Tîn Sûresi'ndeki: "Biz insanı en güzel biçimde yarattık. Sonra onu, aşağıların aşağısına indirdik. Fakat iman edip salih amel işleyenler için eksilmeyen devamlı bir ecir vardır" âyetleri gibidir.

Abd b. Humeyd ve İbn Ebî Dâvud'un Mesâhif de bildirdiğine göre Meymûn b. Mihrân, Asr Süresi'ni: "(=Asra andolsun ki insan hüsrandadır ve doğrusu zamanın sonuna kadar da bu hüsranın içinde olacaktır. Ancak iman edip salih amel işleyenler, birbirlerine hakkı ve sabrı tavsiye edenler bunun dışındadır)" şeklinde okumuştur. Bu kıraatin Abdullah b. Mes'ûd'un kıraati olduğu zikredilir.

Abd b. Humeyd, Havşeb'den bildirir: Bişr b. Mervân, Abdullah b. Utbe b. Mes'ûd'u yanına çağırarak: "İbn Mes'ûd, Asr Süresi'ni nasıl okurdu?" diye sordu. Abdullah: "(=Asra andolsun ki insan hüsrandadır ve doğrusu zamanın sonuna kadar da bu hüsranın içinde olacaktır)" şeklinde okurdu" karşılığını verdi. Bişr: "İnsan zamanı inkâr ediyor" deyince, Abdullah: "Ama ben zamana inanıyorum" karşılığını verdi.

İbnu'l-Münzir'in bildirdiğine göre İbn Abbâs: "Asra andolsun" âyetini açıklarken: "Asr'dan kasıt zamandır" demiştir.

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Zeyd b. Eşlem: "Asra andolsun" âyetini açıklarken: "Asr, Arapların dilinde zaman anlamındadır" demiştir.

İbn Cerîr'in bildirdiğine göre İbn Abbâs: "Asra andolsun" âyetini açıklarken: "Asr'dan kasıt, günün herhangi bir anıdır" demiştir.

İbnu'l-Münzir'in bildirdiğine göre İbn Abbâs: "Asra andolsun" âyetini açıklarken: "Asr'dan kasıt, akşam vakti Güneş'in batmasından önceki zamandır" demiştir.

Abdurrezzâk, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Hasan(-ı Basrî): "Asra andolsun" âyetini açıklarken: "Asr'dan kasıt, akşam vaktidir" demiştir.

Abd b. Humeyd, İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Katâde: "Asra andolsun" âyetini açıklarken: "Asr'dan kasıt, günün herhangi bir anıdır" demiştir. "Bundan ancak iman edip iyi ameller işleyenler, birbirlerine hakkı tavsiye edenler ve sabrı tavsiye edenler müstesnadır" âyetini açıklarken de: "Hak'tan kasıt, Allah'ın Kitabı, sabır'dan kasıt ise Allah'a itaattir" demiştir.

Firyâbî, Abd b. Humeyd ve İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Mücâhid: "İnsan gerçekten ziyan içindedir" âyetini açıklarken: "İnsanın ziyanda olması demek, dalâlette olması demektir" demiştir. "Bundan ancak iman edip iyi ameller işleyenler, birbirlerine hakkı tavsiye edenler ve sabrı tavsiye edenler müstesnadır" âyetini açıklarken de: "Ancak iman edenler bu ziyanın dışındadır" demiştir.

Abdurrezzâk, Abd b. Humeyd, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Muhammed b. Ka'b el-Kurazî: "Asra andolsun" âyetini açıklarken: "Yüce Allah'ın yeminlerinden biridir" demiştir. "İnsan gerçekten ziyan içindedir" âyetini açıklarken de şöyle demiştir: "Yüce Allah bütün insanların ziyanda olduğunu belirttikten sonra istisnada bulunmuş ve: "Bundan ancak iman edip iyi ameller işleyenler, birbirlerine hakkı tavsiye edenler ve sabrı tavsiye edenler müstesnadır" buyurmuştur. Yüce Allah ziyanda olanlar içinde iman edenleri bunun dışında tutmuş, ancak iman etmekle onları bırakmayıp salih amel işleme şartı koşmuştur. Yine salih amel işleme ile bırakmamış ve birbirlerine hakkı tavsiye etme şartı koşmuştur. Yine bununla bırakmayıp birbirlerine sabrı tavsiye etme şartı koşmuştur."

İbn Merdûye'nin bildirdiğine göre İbn Abbâs: "Asra andolsun ki insan gerçekten ziyan içindedir" âyetini açıklarken: "Burada söz konusu olan kişi Ebû Cehl b. Hişâm'dır" demiştir. "Bundan ancak iman edip iyi ameller işleyenler, birbirlerine hakkı tavsiye edenler ve sabrı tavsiye edenler müstesnadır" âyetini açıklarken de bunlar içinde Ali b. Ebî Tâlib ile Selmân'ı zikretmiştir.