161

Hakikat kâfir olup da kâfir olarak ölenlere, işte onlara Allah’ın, meleklerin ve bütün insanların laneti vardır.

"Hakikat kâfir olup da kâfir olarak ölenlere": Neden lânet için kâfir olarak ölmek şart kılındı? Çünkü ölmekle hüküm kesinleşir.

Eğer: "Nasıl bütün insanlar lânet eder, halbuki onun dininden olanlar lânet emezler?” denilirse, buna üç türlü cevap verilir:

Birincisi: Onlar ona ahirette lânet ederler. Allahü teâlâ:

"Sonra kıyamet gününde birbirinizi inkâr eder ve birbirinize lânet edersiniz” (Ankebut: 25) demiştir. Başka bir âyette de şöyle demiştir:

"Cehenneme ne zaman bir grup girerse, yoldaşına lânet eder". (A’raf: 38)

İkincisi: Burada insanlardan maksat mü’minlerdir. Bunu da İbn Mes’ûd, Katâde ve Mukâtil demişlerdir. O zaman, genel zikredilmiş ve özel kastedilmiş olur:

Üçüncüsü: Çoğunluğun laneti bütün insanların laneti sayılır, çunku ekser için hukm-i kül vardır.