168

Ey insanlar, yeryüzündekilerden helâl ve temiz olarak yiyin. Şeytanın adımlarını izlemeyin. Çünkü o, sizin için açık bir düşmandır.

"Ey insanlar, yeryüzündekilerden helâl ve temiz olarak yiyin": Bu âyet; Sakif, Huzaa ve Amir b. Sasaa oğulları hakkında indi; bunlar bazı ekin ve hayvanları kendilerine haram etmiş; Bahire, Şaibe, Vasile ve Ham’ı da haram etmişlerdi. Bunu İbn Saib demiştir.

"Lâ tettebiû hutuvâti’ş-şeytân": İbn Kesir, İbn Abbâs, Kisâi ve Hafs -Âsım’dan rivayetle - tının zammesiyle "hutuvat” okumuşlardır. Nâfi, İbn Âmir, Ebû Bekir - Âsım’dan rivayetle - ve Hamze tının sükunuyla

"hutvat” okumuşlardır. Hasen ile Ebû’l - Cevza da hinin fethası ve tının sükunu ile elifsiz olarak

"hatvet” okumuşlardır. Ebû İmran el - Cuni de hinin ve zının zammesi, elifle okumuşlardır.

İbn Kuteybe şöyle demiştir: Şeytanın hutuvatı yolu ve mesleğidir, hutvenin çoğuludur. Hutve de hinin zammesiyle adım, hinin fethası ile tek adım demektir. Onun adımlarını izlemeleri de Allah’ın helâl ettiği şeyleri haram, haram ettiği şeyleri de Helâl etmeleridir.

"Şüphesiz o sizin için açık bir düşmandır": Mübin açık demektir. Düşmanlığını Âdem ile aralarında geçen olayda açığa vurmuştur, denilmiştir.