253

İşte o elçilerin kimilerini kimilerine üstün kıldık. Onlardan kimileri ile Allah konuştu, kimilerini de derecelerle yükseltti. Meryem oğlu İsa’ya mucizeler verdik ve onu Ruhu’l - Kuds ile destekledik. Allah dileseydi onların ardından kendilerine açık deliller gelenler birbirlerini öldürmezlerdi. Fakat ayrılığa düştüler; onlardan kimileri iman etti, kimileri de inkâr etti. Eğer Allah dilese idi birbirlerini öldürmezlerdi. Ama Allah dilediğini yapar.

"Onlardan kimileri ile Allah konuştu": Yani Mûsa aleyhisselam ile. Ebû’l - Mütevekkil, Ebû Nehik ve İbn Semeyfa, kelleme’yi lâm şeddesiz ve elifle "kaleme” ve Allah ismini de mensûb olarak okumuşlardır.

"Kimilerini derecelerle yükseltti": Bundan kim kastedildiği hususunda iki görüş vardır:

Birincisi: Dereceleri yükseltilen Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem’dir. Çünkü o, bütün insanlara gönderilmiştir. Diğerleri ise özel olarak kendi ümmetine gönderilmiştir. Bu Mücâhid’in görüşüdür.

İkincisi: Allah kimilerini verdiği şeylerle üstün kılmıştır. Bu da Mukâtil’in görüşüdür.

İbn Cerir Taberî şöyle demiştir:

"Derecat": derece’nin çoğuludur, o da mertebe demektir. Bunun da aslı merdivenin ayak ve basamaklarıdır, sonra mevki ve mertebelerin yükselmesinde kullanılmıştır.

"Beyyinat” ile "Ruhu’l - Kuds"ün tefsiri de yukarıda geçmiştir.

"Eğer Allah dileseydi onların ardından birbirlerini öldürmezlerdi": Yani peygamberlerin ardından.

Katâde: Mûsa ile İsa aleyhimesselamların ardından, demiştir. Mukâtil de ikisinin arasında b. peygamber vardır, demiştir.

"Fakat ayrılığa düştüler": Yani ümmetler.