41

Zekeriyya: "Rabbim, bana bir nişan ver” dedi. O da: "Nişanın sade bir işaretten başka insanlarla üç gün konuşamamandır. Rabbini çok zikret ve sabah akşam O’nu tesbih et” dedi.

"Rabbim, bana bir nişan ver": Yani karımın hamile olduğuna dair bana bir alâmet ver.

Bir alâmet istemesinde iki görüş vardır:

Birincisi: Ona şeytan geldi: Bu işittiğin şeytanın sesidir, eğer Allah’ın vahyi olsa idi, onu sana vahyederdi, sana başka şeyleri vahyettiği gibi, dedi; o da bir işaret istedi. Bunu Süddi şeyhlerinden demiştir.

İkincisi: Gebeliğin olduğuna dair işaret istemesi hemen şükretmek ve derhal sevinmek içindir. Zira hamilelik hemen baştan bilinmez. Allah da hamileliğin işareti olarak dilinin üç gün tutulmasını işaret kıldı. "Remz"e gelince.

Ferrâ’ şöyle demiştir: Remz dudaklar, kaşlar ve gözlerle olur. En çok dudaklarla olur (dudak okumak).

İbn Abbâs da şöyle demiştir: İnsanlara eliyle işaret ederek konuşmaya başladı. Sadece insanlarla konuşmaktan men edilmiş, Allah’ın zikrinden men edilmemişti. İbn Zeyd şöyle demiştir: Allah’ı zikrederdi, insanlara ise işaret ederdi. Atâ’ b. Saib de şöyle demiştir: Bir arıza olmadığı halde dili tutuldu. Âlimlerin çoğu gebeliğe bir işaret olmak üzere dilinin tutulduğunu söylerler. Katâde ile Rebi’ b. Enes ise: Melekler ona sözlü olarak müjde verdikten sonra nişan istediği için ceza olarak dili tutulmuştur, demişlerdir.

"Tesbih et":

Mukâtil: Namaz kıl, demiştir.

Zeccâc da şöyle demiştir: Tesbihimi bitirdim denir ki, namazımı bitirdim, demektir. Namaza tesbih denmesi şunun içindir, çünkü tesbih Allah’ı tazim etmek ve O’nu kötülüklerden uzak kılmaktır. Namazda ise bunların hepsi vardır.

"Aşiy": Güneşin zevalinden gündüzün sonuna kadar olan vakte denir. "îbkar” da: Şafağın sökmesinden kuşluk vaktine kadar olan vakte denir. Şair şöyle demiştir:

Ne kuşluğun soğuğunda gölgeye dayanabilirsin (ibkar),

Ne de öğleden sonra gölgenin tadını alırsın (aşiy).

Zeccâc şöyle demiştir: Ehkererrecülü yübkirü ibkaren ve bekkere yübekkirü tebkiren ve bekere yebkürü, bütün bunlar bir şeye erkenden başlamak manasınadır.