93

Bütün yiyecekler İsrâil oğullarına helâl idi; ancak İsrâil'in (Yakub’un) Tevrat indirilmeden önce kendine haram ettikleri hariç. De ki: Eğer doğru kimseler iseniz onu getirip okuyun.

"Bütün yiyecekler İsrâil oğullarına helâl idi":

İniş sebebi şöyledir: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem:

"Ben İbrahim dinindenim” dedi. Yahudiler de: "Nasıl olur, sen deve eti yiyor ve sütünü içiyorsun?” dediler. O da: Bunlar İbrahim’e helâl idi, dedi. Onlar da: Bizim haram saydığımız şeylerin hepsi Nûh’a ve İbrahim’e de haram idi, ta bize kadar geldi, dediler; bunun üzerine bu âyet onları yalanlamak üzere indi. Bunu Ebû Ravk ile İbn Saib, demişlerdir.

"Taam” yenen şeye denir.

İbn Kuteybe şöyle demiştir: Hurm ve haram, lübs ve libas da böyledir.

Kendine haram ettiği şey hususunda da üç görüş vardır:

Birincisi: Deve eti ve sütüdür, bu, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’den rivayet edilmiştir.4

4 - İmam Ahmed, Müsned, 1/274.

Bunu Ebû Salih, İbn Abbâs’tan rivayet etmiştir. Hasen, Atâ’ b. Ebi Rebah, Ebû’l - Âliyye ve diğerleri de bu görüştedir.

İkincisi: O, damarlardır, bunu Said b. Müseyyeb , İbn Abbâs’tan rivayet etmiştir. Mücâhid, Katâde, Dahhâk, Süddi ve diğerleri de bu görüştedir.

Üçüncüsü: O, karaciğerin iki uzantısı ile böbrekler ve içyağı dır, ancak bunun da sırt yağı müstesnadır, bunu da İkrime, demiştir.

Onu haram etme sebebinde de dört görüş vardır:

Birincisi: O uzun ve şiddetli bir hastalığa yakalandı, eğer Allah ona şifa verirse, en sevdiği yiyecek ve içeceği kendine haram edeceğine dair adak etti. Bu da Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’den rivayet edilmiştir.

İkincisi: O, siyatikten şikayet etti, damarlan kendine haram etti, bunu İbn Abbâs ile diğerleri demiştir.

Üçüncüsü: O siyatiğe yakalanınca doktorlar ona perhiz ettiği şeyleri yasakladılar, o da onu haram etti. Bunu Dahhâk, İbn Abbâs’tan rivayet etmiştir.

Dördüncüsü: O o yemeği yediği zaman siyatiği tutar yatağa düşerdi. Bunu kendine haram etti, bunu da Ebû Süleyman Dımeşki, demiştir. Bunu Allah'ın izni ile mi haram etti, ya da kendi içtihadı ile mi haram etti?

Bunda da iki görüş vardır: Haram ettiği bu şeyler, Yahudilere ne ile haram oldu? Bunda da üç görüş beyan ederek ihtilaf etmişlerdir:

Birincisi: Onu kendisi haram etti, o Tevrat’ta haram edilmiş değildi, bunu Atıyye, demiştir.

İbn Abbâs şöyle demiştir: Ya’kûb : Eğer Allah bana afiyet verirse, çocuklarım onu yemeyecektir, dedi.

İkincisi: Onlar da bu haramlıkta babalan Yakub’a uydular, yoksa onlara şer’an haram etmiş değildi. Sonra da bunun haramlığını Allah’a nispet ettiler. O da:

"De ki: Eğer doğru kimseler iseniz Tevrat’ı getirin” kavli ile onları yalanladı. Bu da Dahhâk’ın görüşüdür.

Üçüncüsü: Allah bunu onlara Tevrat’tan sonra haram etti, Tevrat’lâ değil, Onlar büyük bir günah yaptıkları zaman o sebepten onlara hoş bir yiyecek haram edilirdi veya başlarına azap yağardı. Bu da İbn Saib'in görüşüdür.

İbn Abbâs:

"Tevrat’ı getirip okuyun":

"Onda deve etinin ve sütünün haram edildiğini görecek misiniz?” demiştir.