137

Gerçekten sizlerden önce olaylar gelip geçmiştir. Onun için yeryüzünde dolaşın da yalanlayanların akıbeti nasıl olmuş bir bakın.

"Kad halet min kabliküm sünenün": Sünen: Sünnetin çoğuludur, o da yoldur.

Kelâmın manasında iki görüş vardır:

Birincisi: Sizden önce kanun ve şeraitlerle muhatap olanlar geçmiştir; onlardan inanmayanlara ne yaptığımıza bakın. Bu, İbn Abbâs’ın görüşüdür.

İkincisi: Sizden önce inanmayan ümmetlerin helaki hususunda Allah’ın kanunları geçmiştir; onlardan ibret alın. Bu da Mücâhid'in görüşüdür.

"Yeryüzünde dolaşın": Bunda da iki görüş vardır:

Birincisi: O bildiğimiz seyr ü seferdir.

Zeccâc şöyle demiştir: Seferler yaptığınız zaman inkârları yüzünden helak olanların haberlerini öğrenirsiniz.

İkincisi: O tefekkürdür, fanzuru: İbret alın; akibet de işin sonu demektir.