141Bir de iman edenleri tertemiz edip kâfirleri kırması içindir. "İman edenleri tertemiz etmesi içindir": Zeccâc şöyle demiştir: Kelâmın manası şöyledir: Allah bu zafer günlerini insanlar arasında dolaştırdı ki, mü’minleri tertemiz etsin ve kâfirleri kırsın. Âyette geçen temhıs hususunda iki görüş vardır: Birincisi: O deneme ve imtihandır, delil olarak da şu beyti getirmişlerdir: Fudayl’i gördüm; karmaşık bir şeydi; Deneme onu benim için açığa çıkardı. Bu da Hasen, Mücâhid, Süddi, Mukâtil, İbn Kuteybe ve diğerlerinin görüşleridir. İkincisi: O, arıtma ve tasfiye etmedir, bu da Zeccâc’ın görüşüdür. Mahasal hablu mahsan denir ki, ipin tüyleri gidip açığa çıkmaktır. Allahümme mahhis anna zünufeiene da bundandır ki: Günahlarımızı gider, demektir. Zeccâc da İmam Halil’den: Temhıs’in arıtma ve tasfiye olduğunu nakletmiştir: Mahhastü’ş-şey’e umahhisuhu mahsan denir ki: Bir şeyi iyice arıttım, demektir. Birinci görüşe göre tehmıs: Mü’minleri başlarından geçen şeyle denemedir. İkinci görüşe göre de: Aynı sebeple günahlarından arıtmadır. Ferrâ’ da şöyle demiştir: Âyetin manası: Allah iman edenlerin günahlarını temizlemek için bunu başlarına getirdi. "Kâfirleri kırmak için": Bunda da dört görüş vardır: Birincisi: Onları helak etmek için, bunu İbn Abbâs, demiştir. İkincisi: Davetlerini geçersiz kılmak için. Üçüncüsü: Onları azaltmak ve eksiltmek için. Dördüncüsü: Amellerini boşa çıkarmak için. Bunu da Zeccâc demiştir. |
﴾ 141 ﴿