29

Ey iman edenler, mallarınızı aranızda haksız (bâtıll) sebeplerle yemeyin; ancak rızaya dayalı bir ticaret olması hariç. Kendinizi öldürmeyin. Çünkü Allah size çok merhametlidir.

"Mallarınızı aranızda batılla yemeyin": Bâtıll; şeriatte helâl olmayan şeydir.

"İlla entekune ticareten":

İbn Kesir, Nâfi, Ebû Amr ve İbn Âmir: Ref ile

"ticaretün” okumuşlar; Hamze, Kisâi ve Âsım da, nasb ile

"ticareten” okumuşlardır. Biz de sebebini Bakara suresinin sonunda anlatmış bulunuyoruz.

"Kendilerinizi (nefislerinizi) öldürmeyin": Bunda da beş görüş vardır:

Birincisi: Bu zahirine göredir ve Allah bir kula nefsini öldürmeyi haram etmiştir. Bu da zahirdir.

İkincisi: Bunun manası: Birbirinizi öldürmeyindir, bu da İbn Abbâs, Hasen, Said b. Cübeyr, İkrime, Katâde, Süddi, Mukâtil ve İbn Kuteybe'nin görüşleridir.

Üçüncüsü:

Mana şöyledir: Farz da olsa nefislerinize bir amel yüklemeyin. Amr b. el - As Zatüsselasil gazasında böyle tevil etmiştir: Soğuk bir gecede askerlerine cünüp iken namaz kıldırdı. Durum Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’e intikal edince ona:

"Ey Amr, cünüp iken arkadaşlarına namaz mı kıldırdın?” dedi. O da: Ya Resûlallah, ben soğuk bir gecede düş azmıştım, gusül edersem helak olmaktan korktum ve Allahü teâlâ’nın:

"Nefislerinizi öldürmeyin” kavlini hatırladım, dedi. Resûlüllah sallallahu aleyhi ve sellem de güldü.20

Dördüncüsü:

Mana şöyledir: Nefislerinizin hissesinden gafil kalmayın, kim ondan gafil kalırsa, kendini öldürmüş gibidir. Bu da Fudayl b. îyad’ın görüşüdür.

Beşincisi: Günahlar işleyerek onları öldürmeyin.