51

Kendilerine kitaptan nasip verilmiş olanları görmedin mi? Puta ve bâtıll İlâhlara inanıyorlar ve kâfirler için:

"Bunlar, iman edenlerden daha doğru yoldadır” diyorlar.

"Kendilerine kitaptan nasip verilmiş olanları görmedin mi?":

İniş sebebi için dört görüş vardır:

Birincisi: Bir grup Yahudi; Kureyş’e gittiler; onlar da:

"Bizim dinimiz mi hayırlı yoksa Muhammed’in dini mi?” dediler. Yahudiler de: Hayır, sizin dininiz daha hayırlıdır, dediler. Bunun üzerine bu âyet indi. Bu da İbn Abbâs’ın görüşüdür.

İkincisi: Ka’b b. Eşref ile Huyey b. Ahtap, Mekke’ye gittiler; Kureyşliler onlara:

"Biz mi hayırlıyız yoksa Muhammed mi?” dediler. Onlar da: Siz, dediler; bunun üzerine bu âyet indi. Bu, bir rivayette İkrime’nin görüşüdür.

Katâde de şöyle demiştir: Âyet, Ka’b, Huyey ve Nadir oğullarından iki başka adam hakkında indi, bunlar Kureyş’e: Siz Muhammed’den daha doğru yoldasınız, dediler.

Üçüncüsü: Kureyş kâfirlerine: Siz Muhammed’den daha doğru yoldasınız, diyen Ka’b b. Eşreftir, âyet de bunun üzerine inmiştir. Bu Mücâhid, Süddi ve bir rivayette de İkrime’nin görüşüdür.

Dördüncüsü: Huyey b. Ahtab, müşriklere: Biz de sizler de Muhammed’den daha iyiyiz, dedi; bunun üzerine bu âyet indi. Bu da İbn Zeyd’in görüşüdür. Bu ayfette zikredilenlerden kastedilenler Yahudilerdir.

"Cibt” hakkında da yedi görüş vardır:

Birincisi: O, sihirdir, bunu Hazret-i Ömer b. Hattab, Mücâhid ve Şa’bî, demişlerdir.

İkincisi: Putlardır, bunu da Atıyye, İbn Abbâs’tan rivayet etmiştir.

İkrime de: Cibt, puttur, demiştir.

Üçüncüsü: Huyey b. Ahtab’tır. Bunu İbn Ebi Talha, İbn Abbâs'tan rivayet etmiş; Dahhâk ile Ferrâ’ da böyle demişlerdir.

Dördüncüsü: Ka’b b. Eşreftir, bunu Dahhâk, İbn Abbâs ile Leys b. Sa’d’den rivayet etmiştir.

Beşincisi: Kahindir, bu İbn Abbâs'tan rivayet edilmiştir. İbn Sîrin ile Mekhûl de böyle demişlerdir.

Altıncısı: Şeytandır. Bunu Said b. Cübeyr - bir rivayette - Cübeyr, Katâde ve Süddi, demişlerdir.

Yedincisi: Sihirbazdır, bunu da Ebû’l-Âliyye ile İbn Zeyd, demişlerdir. Ebû Bişr, Said b. Cübeyr’den: Cibt, Habeş dilinde sihirbazdır, dediğini rivayet etmiştir.

Tağut’tan ne murat edildiği hakkında altı görüş vardır:

Birincisi: Şeytandır, bunu Ömer b. Hattab, Mücâhid -bir rivayette- Şa’bî ve İbn Zeyd, demişlerdir.

İkincisi: O putların önünde durup da onlar adına açıklama yapanlardır, bunu da el - Avfi, İbn Abbâs'tan rivayet etmiştir.

Üçüncüsü: Ka’b b. Eşreftir, bunu İbn Ebi Talha, İbn Abbâs'tan rivayet etmiş ve Dahhâk ile Ferrâ’ da böyle demişlerdir.

Dördüncüsü: Kahindir, bunu da Said b. Cübeyr, Ebû’l - Âliyye, Katâde ve Süddi, demişlerdir.

Beşincisi: O puttur, bunu da İkrime, demiş ve: Cibt ile tagut iki puttur, diye açıklama yapmıştır.

Altıncısı: Sihirbazdır. Bu; İbn Abbâs, İbn Sîrin ve Mekhûl’den rivayet edilmiştir. Bu görüşler, bunların ayrı ayrı şeyler olduğunu gösterir.

İbn Kuteybe ile Zeccâc’ın da içlerinde bulunduğu bir grup dilci de: Allah’tan başka tapılan, taş veya resim veyahut şeytan; cibt ve tâguttur, demişlerdir.

"Kâfirlere diyenler": Yani Kureyş müşriklerine. Siz

"iman edenlerden daha doğru yoldasınız"; yani Peygamber ile ashabından.

"Yol bakımından": Yani diyanet ve itikat bakımından.