86

O’na (Allah’a) iman edenleri tehdit ederek ve onları Allah’ın yolundan çevirerek her yola oturmayın ve onun eğrilmesini istemeyin. Hatırlayın, hani siz az idiniz de sizi çoğaltmıştı. Bakın, bozguncuların sonu ne oldu!"

"Vela tak’udu bukülli sıratın": Sırat yol, demektir.

"Tehdit ederek": Şuayb’e iman edenleri kötülükle tehdit ederek ve azap ve öldürmekle korkutarak. Eğer:

"Ei’li (tuiduneyi) nasıl mefulsüz (nesnesiz) zikretti. Tuidune bikeza deseydi?” denirse, cevap şöyledir: Araplar bu fi’li nesnesiz söylerlerse, mutlaka kötü şey akla gelir, meselâ bu manada nesnesiz olarak, ev’attü fülanen derler. Ama nesnesiz olarak vaattü derlerse, o da yalnız hayra delalet eder.

Ferrâ’ şöyle demiştir: Vaattuhu hayran ve evattuhu şerren, derler. Eğer hayrı ve şerri atarlarsa, hayırda: Vaattuhu, şerde de: Evattuhu, derler. Be getirerek de: Vaattuhu bişşerri, deler. Halk şairi şöyle demiştir:

Beni zindan ve prangalarla tehdit etti (evadeni bissicni).

Mûsannif şöyle demiştir: Ben şeyhim dilci Ebû Mansur’dan şöyle okudum, dedi ki: Evattü ile tehdit ettikleri şeyi zikretmek isterlerse, be getirir: Evattuhu biddarbi (onu dayakla tehdit ettim) derler, Evattuhuddarbe, demezler.

Süddi de şöyle demiştir: Şuayb’in kavmi aşarcı idiler.

İbn Zeyd de: Yol keserlerdi, demiştir.

"Allah’ın yolundan çevirerek": Yani O’na iman edenleri Allah’ın dininden döndürerek, demektir.

"Onun eğriliğini arayarak (tebğuneha iveca)": Kavli de Al-i İmran: 99’da tefsir edilmiştir.

"Hatırlayın, hani siz az idiniz de sizi çoğalttı":

Zeccâc şöyle demiştir: Mananın şöyle olması câizdir: Siz fakirken sizi zengin etti. Şöyle olması da câizdir: Sayınız az iken sizi çoğalttı. Şöyle olması da câizdir: Güçsüz iken size güç verip sizi kuvvetlendirdi.