11-HUD SÛRESİ

Mekke’de inmiştir. 123 ayettir.

İNİŞ SEBEBİ:

İbn Ebi Talha, İbn Abbâs’tan onun tamamının Mekke’de indiğini rivayet etmiştir. Hasen, İkrime, Mücâhid, Cabir b. Zeyd ve

Katâde de böyle demişlerdir.

İbn Abbâs'tan: Onun Mekki olduğu, ancak

"Ekımissalate tarafeyinnehari” (Hûd: 114) âyetinin Medeni olduğu da rivayet edilmiştir. Katâde’den de aynısı rivayet edilmiştir.

Mukâtil de: O,  

"felealleke tarikün bada mayuha ileyke” (Hûd: 12),

"ulaike yü’minune bih” (Hûd: 17) ve

"innel hasenati yüzhibnes seyyiat” (Hûd: 114) âyetleri hariç, Mekki olduğunu söylemiştir.

Ebû Bekir radıyallahu anh’ten rivayet edilmiştir: Ya Resûlallah, saçların erken ağardı, dedim. O da şöyle dedi. Beni Hûd suresi ile benzerleri olan el - Hakka, Vakıa, Amme yetesaelun ve Hel etake hadisül ğaşiye sureleri kocalttı, dedi. 1

1 - Tirmizî, Tefsirü sûre 56, bab, 6.

Bismillahirrahmanirrahim

1

Elif. Lâm. Ra. Bu, bir kitaptır ki, âyetleri hikmet sahibi, her şeyden haberdar olan (Allah) tarafından sağlamlaştırılmıştır.

"Elif. Lâm. Ra": Bunun tefsirini Hûd suresinde yapmış bulunuyoruz.

Ferrâ’ şöyle demiştir: "Kitabun": kendinden önceki hece ile merfu olmuştur, sanki: Huruful hecai hazel Kur’ân (alfabe harfleri bu Kur’ân’dır) demiş gibisin. İstersen onu gizli mübteda ile merfu edersin (hâza kitabu). Kitap ise: Kur’ân’dır.

"Âyetleri sağlamlaştırılmıştır":

Bunda dört görüş vardır:

Birincisi: O sağlamlaştırılmıştır; diğer kitaplar ve şeriatler gibi neshedilmemiştir. Bunu da İbn Abbâs, demiş,

İbn Kuteybe de tercih etmiştir.

İkincisi: Emir ve yasaklarla sağlamlaştırılmıştır, bunu da Hasen ile Ebû’l - Âliyye demişlerdir.

Üçüncüsü: Batıldan sağlamlaştırılmış, yani uzaklaştırılmıştır. Bunu da Katâde ile Mukâtil, demişlerdir.

Dördüncüsü: Sağlamlaştırılmış, toplanmıştır, demektir. Bunu da İbn Zeyd, demiştir.

Eğer "Nasıl burada bütün âyetleri demiş de,

"ondan bazı âyetler muhkemdir” (Al-i İmran: 8) demiş?” denilirse, bunun iki cevabı vardır:

Burada genel olarak bildirilen sağlamlaştırma oradaki özel sağlamlaştırmadan başkadır.

Birincisi: Genel sağlamlaştırmanın manasında beş görüş vardır: Bunun dördünü

"âyetleri sağlamlaştırılmıştır” kavlinde zikretmiş bulunuyoruz.

Beşincisi de şudur: O, Kur’ân nazmının icazı, belagati ve içine harika hikmetleri almasıdır, özel sağlamlaştırmanın manası da: onda karışıklığın olmayıp âyeti dinleyenlerin aynı şeyi anlamasıdır.

İkincisi: Sağlamlaştırma her iki yerde de birdir,

"âyetleri sağlamlaştırılmıştır” kavlinden murat edilen şudur: Bazıları gayet açık olmak ve karışık olmamakla sağlamlaştırılmıştır. Böylece özele genel ifadesi kullanılmıştır. Nitekim Araplar şöyle derler: Kad ekeltü taame Zeyd’in (Zeyd’in yemeğini yedim), yani bir kısmını yediğini kastederler ve: Kutilna ve rabbil Ka’beti (Ka’be’nin Rabbine yemin ederim ki, öldürüldük) derler, bazımız öldürüldü demek isterler. Bunu da İbn Enbari demiştir.

"Sonra da açıklanmıştır":

Bunda altı görüş vardır:

Birincisi: Helâl ve haram ile açıklanmıştır. Bunu da Ebû Salih, İbn Abbâs’tan rivayet etmiştir.

İkincisi: Mükafat ve azap ile açıklanmıştır, bunu da Cisr b. Ferkad, Hasen’den rivayet etmiştir.

Üçüncüsü: Vaat ve tehditle açıklanmıştır, bunu Ebû Bekir el - Hüzeli yine Hasen’den rivayet etmiştir.

Dördüncüsü: Açıklanmış, tefsir edilmiştir, manasınadır, bunu da Mücâhid, demiştir.

Beşincisi: Parça parça indirilmiştir, toptan indirilmemiştir. Bunu da İbn Kuteybe zikretmiştir.

Altıncısı: Allah’ın birliği, peygamberliğin gerçek oluşu ve şeriatlerin mevcudiyeti için ihtiyaç duyulan bütün delillerle açıklanmıştır.

"Hikmet sahibi Allah tarafından": Yani katından demektir.