28

"Eyvah bana, keşke ben falancayı dost edinmese idim!"

"Keşke ben falancayı dost edinmeseydim":

İşaret edilen kimse hakkında dört görüş vardır:

Birincisi: Ondan Übey b. Halef kastedilmiştir, bunu da İbn Abbâs, demiştir.

İkincisi: Ukbe b. Ebi Mu’yat’tır, bunu da Ebû Mâlik, demiştir.

Üçüncüsü: Şeytandır, bunu da Mücâhid, demiştir.

Dördüncüsü: Ümeyye b. Haleftir, bunu da Süddi, demiştir.

Eğer: "Kinaye ancak açık konuşmaktan korkulduğu veya iki yüzlülük edildiği zaman yapılır, burada kinaye’nin gerekçesi nedir?” denilirse; cevap şöyledir: Zalim, demekle bütün zâlimleri murat etmiş, falan demekle de Allah’a isyan hususunda emri dinlenen ve Allah’ın kızdığı şeyle razı kılınan kimseleri murat etmiştir. Âyet her ne kadar belli bir şahıs hakkında inmişse de durum böyledir. Bunu da İbn Kuteybe, demiştir.