2

O ki, hanginiz amelce güzeldir, diye denemek için ölümü ve hayatı yarattı. O mutlak galip, çok bağışlayandır.

"O ki, ölümü ve dirimi yarattı":

Hasen şöyle demiştir: Hayatı ortadan kaldıran ölümü yarattı. Hayat ölümün zıttıdır.

"Hanginiz amelce daha güzeldir diye sizi denemek için": Biz de bunu Hûd: 7’de şerh etmiş idik.

Zeccâc şöyle demiştir:

"Eyyüküm"e bağlı olan gizlidir, takdiri de şöyledir: Sizi denemek ve hanginizin daha güzel amel ettiğini bilmek için. Çünkü o, aslında istifham içindir, meselâ

"eyyül hizbeyni ahsa” (Kehf: 12) âyetinde olduğu gibi,

Mana da şöyledir: Hayatı yarattı ki, sizi onda denesin, ölümü de yarattı ki, sizi yeniden diriltsin ve amellerinizin karşılığını versin. Başkası da şöyle demiştir: "Liyeblüveküm’deki lâm hayatın yaratılmasına bağlıdır, ölümün yaratılmasına değil; çünkü deneme hayat iledir.