5

"Haberiniz olsun ki ondan (o peygamberden düşmanlıklarını) gizlemeleri için göğüslerini dürüp bükerler. Elbiseleriyle örtündükleri zaman da (hallerine) dikkat et. (Halbuki) Allah, onların gizleyeceklerini de, açığa vuracaklarını da biliyor. Çünkü O, kalblerdekini bilir".

Daha Önceki Kısımla Münasebet

Bil ki Allahü teâlâ önceki ayette, "Eğer bana ibadet ve taattan yüz çevirirseniz, başınıza gelecek büyük bir günün azabından korkarım" buyurup, bunun peşine, gizlice yüz çevirmenin de, açıkça yüz çevirme gibi olduğunu beyan buyurunca, "Haberiniz olsun ki onlar, yani o kâfirler, ondan, yani Hazret-i Peygamberden ve kavminden, hallerini gizlemek için göğüslerini dürüp bükerler (içlerinde ne olduğunu gizlemeye çalışırlar)..." buyurmuştur.

Bil ki Allahü teâlâ, o kâfirlerin şu iki halini nakletmiştir:

a) "Onlar, göğüslerini dürüp bükerler." Arapçada birşeyi dürüp büktüğünde (sarıp sarmaladığında) dersin. Ayetteki bu ifade ile ilgili iki açıklama yapılmıştır:

Münafıklar Allah'tan Hiçbir Şey Saklayamazlar

Birinci izah: Rivayet olunduğuna göre bir grup müşrik "Biz, kapılarımızı kapayıp, perdelerimizi örtüp, elbiselerimize bürünüp, Muhammed'e karşı düşmanlığı göğüslerimizin içine dürüp büktüğümüzde, o bizi daha nasıl bilip tanıyacaktır?" demişlerdi. Bu izaha göre, ayetteki "Göğüslerini dürüp bükerler" ifadesi, münafıklıktan bir kinaye olmuş olur. Buna göre sanki "onlar, Allah'tan saklayıp gizlemek için, açığa vurdukları şeyin (yani inancın, sözün, tavrın) zıddını kalblerinde saklarlar" denilmek istenmiştir. Daha sonra Cenâb-ı Hak, "Elbiseleriyle örtündükleri zaman da (hallerine) dikkat et" ifadesiyle de, onların elbiseleriyle örtündüklerinde, Hazret-i Peygamber'den saklayıp gizledikleri şeye dikkat çekmiştir.

İkinci izah: Yine rivayet edildiğine göre bir kısım kâfirler, Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) kendilerine uğradığında, göğsünü büker, sırtını döner ve elbiselerine bürünürlerdi. Buna göre ayetteki ifâdenin takdiri şöyle olur: "Onlar, Resûlullah'ın sözünü, okuduğu Kur'ân'ı duymamak ve aralarında arzu ettikleri gibi O'nu tenkid etmek için, O'ndan hallerini saklamak gayesiyle, Hazret-i Peygamber'den yüz çeviriyorlardı."

Ayetteki elâ edatı dikkat çekmek içindir. Binâenaleyh Cenâb-ı Hak ilk önce, Hazret-i Peygamber'den hallerini sakiamak için, ondan yüz çevirdiklerine dikkat çekmiş, sonra da onların bu gizlemeyi istedikleri vakte, yani elbiselerine büründükleri zamana dikkat çekmek için, elâ fafzını tekrar etmiştir. Buna göre sanki şöyle denilmiştir: "Dikkat et ki onlar, Allah'tan saklamak için, O'ndan yüz çeviriyorlar. Dikkat et ki onlar, elbiselerine büründüklerinde birşeyler saklıyorlar." Daha sonra Cenâb-ı Hak, onların bu saklayıp gizlemelerinde bir fayda olmadığını, "Allah onların gizleyeceklerini de, agğa vuracaklarını da biliyor" ifadesiyle belirtmiştir.