2"(Bu), kulu Zekeriyyâ'ye Rabbinin rahmetini artmıştır". Bu ifadeyle ilgili birkaç mesele vardır: Bu ifâdenin başındaki zikr kelimesiyle ilgili dört değiş kıraat bulunmaktadır. Masdar şeklinde zikru; şeddeli ya da şeddesiz olarak mazi sığasında zekkere ve zekere veyahutta emir sığasında olmak üzere zekkir okunması. Bunun masdar şeklinde okunması halinde, (......) ifâdelerinin, izafetten dolayı meksur kesreli olunması, gerekir. Bu okunuşa göre bu ifâdenin (tümünde) üç vecih bulunmaktadır: a) Abdehu kelimesinin dâl'ının mansub okunması ve Zekeriyyâ isminin sonuna hemzenin getirilerek Zekeriyyâ' denilmesi ki bu kıraat meşhurdur. b) Her ikisinin de merfû okunması. Buna göre ayetin manası, "O, rahmet, Allah'ın kulu, Zekeriyyâ'dır" şeklinde olur. Bu, İbn Amr'den rivayet edilmiştir. c) Birincisinin nasbi abdehu ikincisinin ref'i ile... Buna göre mana Rabbinin, kuluna rahmetidir. Kulu da Zekeriyya'dır" şeklinde olur. Şeddeli mazi ile okunmasına gelince, bu durumda Rahmeten kelimesinin mansub okunması gerekir. Şeddesiz olarak mazi sığasında okunmasında, iki izah söz konusudur. 1) Rabbüke ifâdesindeki bâ'nın merfû okunması. Buna göre mana, "Rabbin, kulu Zekeriyyâ'yı hatırladı" şeklinde olur. 2) Rabbeke ifâdesindeki bâ'nın mansub, kelimelerinin de merfu okunmas Bu, mefulun faile takdim edilmesiyle okunmuştur. Bu iki kıraat de, kelbi'ye aittir. Bu ifâdeyi emir sığasında okuma halinde ise, rahmete kelimesinin mansûb kılınması gerekir. Bu, İbn Abbas'ın kıraatidir. Bil ki, bu kelime masdar veya mazi sığasında okunduğunda, ifâdenin takdiri, "Kur'ân'dan okunan bu şey senin Rabbinin, rahmetini zikretmesidir" şeklinde olur. Cenâb-ı Hakk'ın rahmeti Rabbike ifâdesinden kastedilenin, "Kulu Zekeriyyâ'nın rahmeti" şeklinde olması muhtemildir. Zekeriyyâ'nın rahmet olması hususunda da şu iki izah yapılabilir: a) Onun ümmeti için rahmet olması. Çünkü o, onları imana ve tâata iletmiştir. b) Onun, hem bizim peygamberimiz Hazret-i Muhammed (sallallahü aleyhi ve sellem)'e hem de onun rahmet olmasıdır. Çünkü Allahü teâlâ, Zekeriyyâ'nın ihlas ile, bütün işleri sunda Allah'a yalvarıp yakarma yolunu Hazret-i Muhammmed (sallallahü aleyhi ve sellem)'e açıklayınca em Hazret-i Muhammed (sallallahü aleyhi ve sellem)'i hem de O'nun ümmetini o yola davet eden bir lafız ştur. Şu mananın da kasdedilmiş olması muhtemeldir: "Bu sûre, içinde Allah'ın Zekeriyyâ'ya yapmış olduğu rahmetin bahsedildiği bir süredir." |
﴾ 2 ﴿