28

"Derken, içine, onlardan ötürü gizli bir korku çöktü. "Korkma" dediler ve onu, çok bilgin, bir oğulla müjdelediler".

Yediğinde, yediğinin hakkını gözetmesi de, misafiri ilgilendiren bir edebtir. Bunun delili şudur: Hazret-i ibrahim (aleyhisselâm), onlar yemediği için, onlardan çekinip korkmuştur.. İşte, yemedikleri için onlar, bu yemeyisin sebebini ortaya koymuşlar. Bunun delili de, ayetteki "Korkma..." ifadesidir. Mazeret beyan ederken de, en güzel ifâdeleri seçmek.. Çünkü akıllı bir kimsenin huzuruna yemek getirildiğinde, orada şu iki şey söz konusu edilebilir:

a) O yemek, ona zarar verebileceği için, onun için müsait değildir.

b) O misafirin, o yemeği hazmetme konusundaki gücünün azlığıdır.. Bu durumda misafirin, "Bu yiyecek (bana) uygun değildir..." dememesi gerekir. Tam aksine uygun olan, başka bir ifâde kullanarak, meselâ şöyle demesidir: "Bende bunu yemem konusunda bir engel var.. Evimde de hemen hemen hiçbir şey yemem." Bunun delili de, ayetteki onu, ... bir oğulla müjdelediler" ifadesidir. Çünkü o melekler Hazret-i İbrahim (aleyhisselâm)'e. kendilerinin yiyen bir cins olmadıklarını anlatmışlar, "Bu yiyecekler, içecekler bize uygun değildir!" dememişlerdir.

Sonra müjde vermenin de bir adabı, ilgili şahsa onu, onu mesrur edecek şeyi bir anda haber vermemektir... Çünkü bu, bir hastalığa sebebiyet verir.. Bunun delili şudur: O melekler oturmuşlar, İbrahim (aleyhisselâm) onlarla tanışıklık kurmuş, derken onlar, "Seni müjdeliyoruz" demişler, sonra da iki türün en kıymetlisi, yani bir oğulla müjdelemişler, bununla da yetinmemişler, onu en güzel vasıflarla nitelemişlerdir. Çünkü oğul, kız çocuğu mükemmel bir yaratılışta olur, güzel huylu olur; oğul da bunun tam zıddı olursa, o zaman oğul kızdan daha aşağı olur. Sonra o melekler, güzellik, yakışıklılık, kuvvetli ve kusursuz olma gibi diğer vasıfları bırakmış, o çocuğu nitelemek için, ilmin, vasıfların başı ve en önde geleni olduğuna işaret etmek için- ilmi tercih etmişlerdir. Biz, Lût Kavmi'nin helak edilmesini haber vermeden önce, müjdenin haber verilmesinin faydasını daha önce zikretmiştik ki bu fayda, Allahü teâlâ'nın Hazret-i İbrahim (aleyhisselâm)'e, helak edeceği o kavmin yerine onlardan daha iyisini getireceğini önceden bildirmesidir..

Çocuktan Ümitsiz Olmaları