11

"Eğer zevcelerinizden kâfirlere kaçan olur da, siz de savaşta ganimete kavuşursanız, zevceleri gitmiş olan (müslümanlara) harcadıkları kadar verin. Kendisine iman etmekte olduğunuz Allah'tan ittikâ edin".

Nüzul Sebebi

Zührî ve Mesruk'un şöyle dedikleri rivayet edilmiştir: "Müslümanların, kâfirlerden, müslüman bir kadın onlara iltica ettiğinde, mehrini istemeleri; kâfirlerin de, onların kadınlarından birisi, müslüman olarak bize iltica ettiğinde, onun mehrini istemeleri, Allah'ın verdiği bir hükümdü. Böylece müslümanlar, Allah'ın bu hükmünü kabullendiler, ama müşrikler kabul etmediler. Bunun üzerine, "Eğer zevcelerinizden kâfirlere kaçan olur, siz de ganimete kavuşursanız (...)" ayeti nazil oldu." Hasan ve Mukâtil bu ayetin, Ebu Süfyan (radıyallahü anh)'ın kızı Ümmü Hakîm hakkında nazil olduğunu söylemişlerdir. Çünkü bu kadın irtidâd etmiş ve kocası Abbas b. Temîm et-Kureşî'yi bırakıp gitmişti. Kureyş'den sadece bu kadın irtidâd etmişti. Bu da daha sonra yeniden müslüman olmuştu.

Ayeteki (......) ifadesine, İbn Abbas, Mesrûk ve Mukâtil, "Ganimet elde ederseniz..." manasını verirlerken, Ebû Ubeyde, "Siz o kâfirlere karşı bir ukbâ, yani bir netice, bir zafer elde ederseniz..." manasını vermiştir. Müberred ise buna, "Herkese yapılan şeyi yaparsanız, yani muzaffer olursanız..." manasını vermiştir ki bu, "Akıbet (netice) falancanındır" manasındaki, "ukbâ falancaya ait" sözüne varıp dayanmaktadır. "Akıbet"in manası da, "son defa"dır. O halde, ün manası, "savaş üstüne savaş ederseniz..." şeklindedir. Buna, "Netice ve galibiyet sizin için olursa, o zaman o kocalara, ganimetler paylaşılmadan, o kadınlar için ödemiş oldukları mehirleri verin" manası da verilmiştir. İşte bu mana da, "Zevceleri gitmiş olan (müslümanlara) harcadıkları kadar verin" ayetinin anlattığı husustur. Bu kelime, ve şeddeli olarak (......) şeklinde okunduğu gibi, kâfin fethası ve kesresi ile, şeddesiz olarak, (......) ve (......) şekillerinde de okunmuştur.

Mümin Kadınlardan Blat