27

"Ah keşke o (ölüm hayatına) kati bir son verici olsaydı"

buyurmuştur. Bu, ifâdesindeki hâ zamirinin neye raci olduğu hususunda, şu iki izah yapılabilir:

1) O, ilk ölüme... Bu merci, her ne kadar önce geçmemiş ise de, ancak ne var ki bu çok net bir biçimde zahir olduğu için, adeta geçmiş gibi olmuş olur. ise, hayata son veren demek olup, bu ifadede her şeyin olup bittiğine, sona erdiğine bir işaret vardır. Nitekim Cenâb-ı Hak, "Namaz tamamen bittiğinde (Cuma, 10) buyurmuştur. Arapça'da, "Öldü" anlamında, denilir. Buna göre mana, "Keşke, kendisi ile öldüğüm o ilk ölüm, benim bir şeyimi sona erdirmiş olsaydı da, böylece daha yeniden diriltilmeseydim ve bana verilen bu şey (kitab) ile karşı karşıya gelmeseydim" şeklinde olur.

Katâde şöyle demiştir: "Dünyada iken, insan katında ölümden daha kötü bir şey olmadığı halde, bu kimse (ahirette) ölümü temenni etmiştir, ölümden daha kötü olan şey, kendisinden dolayı ölümün arandığı azabtır, şeydir. Nitekim şair şöyle demiştir:

"Ölüm her şeyden daha büyük iken, şayet karşılaşırsam, kendisinden ötürü ölümü temenni edeceğim şey, ölümden daha kötüdür."

2) Bu zamir, bu kimsenin amel defterini mütalaa ettiğinde müşahede ettiği durum, hal" ifadesine racidir. Buna göre mana, "Keşke, bu durum ve bu hal, bana hükmedilen o ölüm olsaydı.." demek olur. Çünkü o, bu durumda, bu hali, Ölümün acı ve şiddetinden dolayı taddığı şeyden daha kötü ve daha acı görmüş; böylece de, o ölümü, İşte bu hali görünce temenni etmiştir.

Kâfirlerin Cezası