9

"O vakit kitabı sağ eline verilen kimseye gelince, o kolayca bir hesab ile muhasebe edilecek. Ehline de sevinçle dönecek,.".

Bu, "Kime, amel defteri sağından verilirse, o, kolayca sigaya çekilecektir" demektir.

Sevfe Edatı Hakkında:

Bizzat Allah'ın kullandığı “Sevfe” edatı, vücub ifade eder. Ve bu, bir kimsenin tıpkı, "Bana tabi ol, sen hayır bulacaksın.." deyip de, bu sözüyle şekki değil, kelamı yumuşatmayı istemiş olmasına benzer.

"Hisâb-ı Yesîr" İfadesi Hakkında:

"Hisâb-ı yesîr" ise, kişiye, amellerinin arzedilmesi, böylece de kişinin o amellerinden, şunların taat şunların da masiyet olduğunu görmesi, sonra da kişiye taatlarından dolayı mükafaat verilmesi, günahlarının bağışlanmasıdır. İşte "hisâb-ı yesîr" budur. Çünkü, artık bu amel defterinin sahibine sıkıntı yoktur; bu işin münakaşası yapılmaz. Ona, "niçin yaptın?" denilmez, ondan bu konuda mazeret getirmesi, bunu delillendirmesi istenmez. Çünkü, bu kimseden bunlar istenince, o bir mazeret ve bir hüccet bulamaz da, böylece o perişan olur...

Ehl Kelimesi Hakkında:

Ama, işte o bu kolay muhasebeden sonra, ailesine, sevinçli ve mükafaat elde etmiş; ilahi azabtan da emin olmuş olan birisi olarak döner ki, buradaki, "ehl" ifadesiyle, cennetteki huri îynler ile, eğer mü'min iseler, eşleri ve çocukları kastedilmiştir. Böylece bu ayet, Cenâb-ı Hakk'ın, hem cennetteki olan bu kimseye, hem de cennetteki ehline yakışan ve layık olan mükafaatları hazırladığına delalet etmektedir.

Konu İle İlgili Hadis Rivayetleri:

Hazret-i Aişe (radıyallahü anh)'nin şöyle dediği rivayet edilmiştir: Allah'ın Resulünün, "Ey Allahım, beni kolay biçimde hesaba çek.." dediğini duydum, bunun üzerine ben,

"Kolay hesap nedir?" deyince, Hazret-i Peygamber,

"Kişinin kitabına bakılıp, günahlarının afvedilmesidir. Ama, bir kimsenin hesabı sıkı (ciddî) şekilde yapılırsa, bu kimse de helak olmuştur" demiştir.

Hazret-i Aişe (radıyallahü anh)'nin şöyle dediği de rivayet edilmiştir: "Allah'ın Resulü,

"Hesabı ciddî şekilde yapılan kimse, helak olmuştur" buyurdu. Bunun üzerine ben,

"Ey Allah'ın Resulü, Allah, "Kime amel defteri sağdan verilirse, o kimse kolay biçimde muhasebe edilir" buyuruyor" dedim. O,

"Bu sadece bir arzdan ibarettir. Fakat sıkı şekilde hesaba çekilen kimseye azabolunur" buyurdular.

“Yuhâsibu” "Muhasebe Edilecek" Kelimesi Hakkında:

Ayetteki, “Yuhâsibu” "muhasebe edilecek" kelimesi ile ilgili bir müşkil vardır: "Çünkü "muhasebe" en az iki kişi arasında olur. Oysa kıyamet günü insanın, Rabbine karşı isteyeceği bir hakkı yoktur ki bir taraf olarak O'ndan hesap istesin? Buna şu şekilde cevap verilir: Kul "Allahım ben falanca günahı işledim" der. Böylece bu, Rabbi ile kulu arasında bir muhasebe olmuş olur. Bunun delili ise, Allahü teâlâ'nın kıyamette özellikle kafirlerle konuşmayacağını belirtmiş olmasıdır. Böylece bu, Hak teâlâ'nın, kendisine itaat edenlerle, itaatkar kulun da O'nunla konuşacağına delalet etmiş olur. Dolayısıyla da bu karşılıklı konuşma, bir muhasebe olmuş olur.

Defteri Arkadan Verilenler