3"Erkeği ve dişiyi yaratana (yemin olsun ki)". Bu ayetle ilgili bir kaç mesele var: Bu ayetin tefsiri hususunda şu üç izahlar yapılabilir: 1) Bu, "Erkeği ve dişiyi aynı sudan yani meniden yaratan o yüce kudret sahibi kadire yemin olsun ki..." demektir. Buradaki erkek ve dişi ile, Hazret-i Adem ve Hazret-i Havva olduğu söylenmiştir. 2) Bu, "O Allah'ın, erkeği ve dişiyi yaratmasına yemin olsun ki..." manasınadır. 3) Buradaki “Mâ” “Men” manasına olup, “Vemen haleka'z-zekera ve'l-unsâ” takdirindedir. Bu da, "Erkeği ve dişiyi yaratan zata yemin olsun ki..." demektir. Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bunu, “Vezzekeri ve'l-unsâ” "Erkeğe ve dişiye yemin olsun ki..." şeklinde de okumuştur. İbn Mes'ûd (radıyallahü anh) da, “Vellezi haleka'z-zekera ve'l-unsâ” şeklinde okumuştur. Kisâî'nin de bunu, cerr ile “Vemâ halaka'z-zekeri ve'l-unsâ” şeklinde okuduğu rivayet edilmiştir ki bunun izahı şöyle yapılabilir: “Vemâ haleka” ifadesi “Vemâ halekahullahe” "Allah'ın yarattığı şey'e" takdirinde olup, bu da, “Vemahlukillahi” "Allah'ın yarattığına yemin olsun ki takdirindedir; “Ez-zekeru” ve “El-unsâ” ifadeleri, "mahlûki'llah"dan bedel kılınmış olur. Bu durumda takdir, “Vemahlukillahi'z-zekeri ve'l-usâ” şeklinde olmuş olur. Kendisinden başka yaratıcı olmadığı bilindiği için, burada mukadder bir lafzatullah (Allah lafzı) bulunması caizdir. Ayette erkek ve dişiye yapılan yemin, mahlukatın en kıymetlisi olan canlılara yemin etmek manasına gelir. Çünkü her canlı, ya erkektir, yahut dişi... Hünsaya (çift cinsiyetti olanlara) gelince, aslında bu ya erkektir, yahut dişidir. Bunun delili şudur: Mesela bir kimse, "Bugün ne bir erkek, ne de bir dişiyle karşılaşmazsam, sen boşsun" diye, hanımını boşamaya yemin etse ve bir hünsa ile karşılaşsa, yemini bozulmuş olur. |
﴾ 3 ﴿