121

Hani sen, mü’minleri Savaş için duracakları yerlere yerleştirmek İçin erkenden aile halkının yanından ayrılmıştın. Allah Semi’dir, Alîm’dir.

Yüce Allah'ın:

"Hani sen... erkenden aile halkının yanından ayrılmıştın" âyetinde yer alan: "İz: Hani" kelimesinde mukadder bir fiil amel etmektedir ki, ifadenin takdiri: Hatırla ki sen, erkenden -yani sabahleyin- ayrılmıştın, şeklindedir. "Aile halkının yanından" âyeti, Âişe'nin yanından, evinden ayrılmıştın, demektir.

"Mü’minleri Savaş için duracakları yerlere yerleştirmek için, erkenden aile halkının yanından ayrılmıştın. Allah, Semî’dir, Alîmdir" âyetinde sözü edilen gazve Uhud'dur. Bu âyet, bütünüyle onun hakkında nazil olmuştur. Mücâhid, el-Hasen, Mukâtil ve el-Kelbî de bu gazadan kasıt Hendek gazasıdır, demişlerdir. Yine el-Hasen'den bunun Bedir günü diye açıkladığı da nakledilmektedir.

Ancak Cumhûr, bunun Uhud gazvesi olduğu görüşünü benimsemiştir. Yüce Allah'ın:

"O zaman sizden iki takım bozulmaya yüz tutmuştu" diye başlayan bir sonraki âyet de buna delil teşkil etmektedir. Çünkü sonraki âyette sözü geçen bu durum Uhud günü olmuştu.

Müşrikler, Bedir gününün intikamını almak üzere üçbin kişilik bir ordu ile Medine'nin üzerine yürümüşlerdi. Medine'nin karşısında, vadinin kıyısında bulunan Uhud yakınlarında konaklamışlardı. Müşrikler, buraya hicretin otuzbirinci ayının başında, hicretin üçüncü yılı Şevval ayının onikisine rastlayan Çarşamba gününde varmışlar. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) da henüz Medine'de iken Perşembe günü de orada kalmışlardı.

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) rüyasında kılıcında bir parça körelmenin olduğunu ve bir takım ineklerin boğazlandığını, elini de oldukça sağlam bir zırha soktuğunu gördü. O, bu rüyasını şöylece yorumladı: "Ashabımdan bir gurup kişi öldürülecek, Ehl-i Beyt'imden de bir kişi bu öldürülecekler arasında bulunacaktır. Sağlam zırh ise Medine'dir." Bunu Müslim rivâyet etmiştir.

Bütün bunlar da bilindiği gibi bu gazada gerçekleşmişti.

"Yerleştiriyordun" fiilinin aslı, şeklindeki mastarı ile yer edinmek demektir, Hazret-i Peygamber'in: "Bana kasten yalan uyduran bir kimse cehennemdeki yerini hazırlasın." âyetinde de bu kökten gelen fiil kullanılmıştır. Orada kendisine bir yer edinsin, demektir.

Buna göre "mü’minleri.,, yerleştirmek için" âyeti, onları Savaşta dizmek için anlamındadır. Beyhakî'nin Enes (radıyallahü anh)'den rivâyetine göre Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: "Ben rüyamda kendimi âdeta bir koçun terkisine biniyormuşum gibi gördüm. Kılıcımın keskin tarafını kırılıyor gördüm. Bunu ben, kavmin (Kureyşlilerin) koçunu öldürmek diye te'vil ettim. Kılıcımın keskin tarafının kırılmasını da Ehli Beyt'imden, yakınlarımdan birisinin öldürülmesi diye te'vil ettim."

Hazret-i Hamza şehid edildi ve Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) da müşriklerin sancaktarı olan Talha’yı öldürdü.

Mûsa b. Ukbe de İbn Şihab'dan şöyle dediğini nakleder: Muhacirlerin sancaktan, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın ashabından birisi olup şöyle demiştir: Ben Âsım'ım! İnşaalîalı (beraberimdekileri koruyacağım).

Said b. Osman'ın kardeşi Talha b. Osman el-Lahmî ona: Ey koruyacağım iddia eden (Âsım), teke tek çarpışmaya var mısın? deyince, adam; Evet, dedi. Bu adam çabuk davranıp Talha'nın başına bir kılıç darbesi indirdi. Ve bu kılıcını adamın sakalına varıncaya kadar vurdu ve onu öldürdü. Böylelikle müslümanların sancaktarının onu öldürmüş olması, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’ın rüyasında gördüğünü ifade ettiği: "Bir koçun terkisine biner gibiyim" şeklindeki ifadesini doğrulamaktadır.