83

Peygambere indirileni işittiklerinde hakkı bildiklerinden gözlerinin yaşla dolup taştığını görürsün. Derler ki: "Rabbimiz, Îman ettik. Artık bizi şahid olanlarla beraber yaz."

Şanı yüce Allah'ın: "Peygambere indirileni işittiklerinde, hakkı bildiklerinden, gözlerinin yaşla dolup taktığını görürsün" âyetindeki:

"Yaşla" ifadesi hal konumundadır.

"Derler ki" âyeti de böyledir. Şair İmruu’l-Kays der ki:

"Özlem duyarak gözyaşlarını taştı da

Bağrıma düştü, hatta gözyaşlarını kılıcımın kınını dahi ıslattı."

Yine aynı kökten gelen "müstefl(d) haber" de çokluktan dolayı suyun taşması gibi çoğalan ve yayılan haber demektir.

İşte ilim adamlarının hali budur. Onlar ağlarlar, fakat baygın düşmezler. Allah'tan dilerler. Fakat, feryad ve figan etmezler. Üzüntülü görünürler, fakat cenaze imiş gibi bir görüntü vermezler.

Nitekim yüce Allah:

"Allah sözün en güzelini:, müteşabih, tekrar tekrar edilen bir kitap halinde indirmiştir. Ondan ötürü Rabblerinden korkanların derileri titrer. Sonra Allah'ın zikrine derileri ve kalpleri yumuşar" (ez-Zümer, 39/23) diye buyurmaktadır.

Bir başka yerde de: "Mü’minler ancak o kimselerdir ki, Allah anıldığı zaman kalpleri titrer..." (el-Enfal, 8/2) diye buyurmuştur. Yüce Allah'ın izniyle ileride en-Enfal Sûresi'nde (sözü geçen âyetin tefsirinde) buna dair açıklamalar gelecektir. Şanı yüce Allah bu âyet-i kerimelerde, kâfirler arasında müslümanlara karşı en katı, inatçı ve ileri derecede düşman olan kimselerin yahudiler olduklarını, müşriklerin de bunlara benzediklerini açıkladığı gibi, sevgi bakımından onlara daha yakın olanlarının ise hıristiyanlar olduklarını açıklamaktadır.

Doğrusunu en iyi bilen Allah'tır.

Yüce Allah'ın:

"Artık bizi şahid olanlarla beraber yaz" âyetine gelince, bizi de hakk ile şahidlik yapan Muhammed (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın ümmeti ile birlikte yaz demektir. Bununla kendilerini yüce Allah'ın:

"Böylece sizi vasat bir ümmet kıldık. Bütün insanlara karşı şahidler olasınız" (el-Bakara, 2/143) âyetinde geçen şahidler arasına katmasını istemektedirler. Bu açıklama İbn Abbâs ve İbn Güreyc'den nakledilmiştir. el-Hasen der ki: Îman ile şahidlik eden kimselerle beraber yaz, demektir, Ebû Ali de der ki: Peygamberim ve Kitabım doğrulayarak şahidlik eden kimselerle beraber yaz, demektir,

"Bizi... yaz kıl" demektir. O bakımdan bu, yazılıp tedvin edilen şey gibi bir anlam ifade eder.