78

Sonra güneşi doğarken görünce: "Rabbim bu olmalıdır. Çünkü bu daha büyük" demişti. O da batınca: "Ey kavmim, ben sizin ortak koştuğunuz şeylerden tamamen uzağım" demişti.

Yüce Allah'ın:

"Sonra güneşi doğarken görünce" âyetindeki

"doğarken" anlamına gelen kelimesi hal olarak nasb edilmiştir. Çünkü gözün görüşü ile onun böyle olduğunu görmüştü. Doğuş hakkında; (.......) fiili kullanıldığı gibi, batış hakkında da; kullanılır. Bu âyette; ": Bu" işaret zamiri müzekkerdir. Halbuki;

": O da batınca" âyetinden da anlaşıldığı gibi "güneş" müennesdir. (Buna dair) şöyle bir açıklama yapılmıştır: Güneşin müennesliği onun şanını yüceltmek için ve onun büyüklüğü dolayısıyladır. Bu da Arapların bir adam hakkında; ": İleri derecede neseb bilgini ve büyük bir alim adam," demelerine benzer.

" Rabbim bu" demesi ise, : Rabbim, bu doğan olmalıdır, anlamında olduğu içindir. el-Kisâî ve el-Ahfeş bu açıklamayı yapmıştır. Başkaları ise bunun ışık anlamında olduğunu söylemişlerdir. Ebû'l-Hasen Ali b. Süleyman ise: Bu, kişi anlamındadır demiştir. Nitekim şair el-A'şâ şöyle demiştir: (Bunlar da az önce geçen işaret zamirinin müzekker oluşu ile ilgili açıklamalardır).

"Kalkıp kabri başında ona ağladı:

Senden sonra benim kimim var ey Âmir?

Yurtta beni garip bir kişi olarak bıraktın

Zaten yardımcısı olmayan zelil düşmüştüm (diyerek)."