31

Ve yer onları çalkalamasın diye onda sağlamlaştırıcı kazıklar yarattık. Orada yol bulabilsinler diye de ondaki dağlar arasından yollar açtık.

"Ve yer onları çalkalamasın diye onda sağlamlaştıncı kazıklar" son derece sağlam ve sarsılmaz dağlan

"yarattık." Yerin üzerinde iyice karar kılınsın, yer hareket etmesin, onları çalkalamasın diye böyle yaptık. Bu açıklamayı Kûfeliler yapmıştır. Basralılar ise şöyle demiştir: Yani onun çalkalanmasını istemediğimiz için böyle yaptık, (Âyet-i kerîmede geçen): "el-Meyd" hareket etmek, deveran etmek demektir. Meselâ; "Başı döndü" demektir. Buna dair açıklamalar yeterli bir şekilde en-Nahl Sûresi'nde (16/15. âyetin tefsirinde) geçmiş bulunmaktadır.

"Orada yol bulabilsinler" yeryüzünde yolculuk yapma imkânını elde edebilsinler

"diye de ondaki dağlar arasından yollar açtık." Bu yolların oradaki dağlar arasından açıldığına dair açıklamayı İbn Abbâs yapmıştır.

"eMffccâc" gidilebilecek yollar demektir. (Tekili olan): el-Fecc; İki dağ arasındaki geniş yol demektir. Şöyle de açıklanmıştır: Biz yerde geniş yollar açtık. et-Taberî'nin tercih ettiği görüş budur. Bu tercihe sebeb ise "yol bulabilsinler diye" ifadesidir. Bundan sonra gelen "yollar" ifadesi "el-ficâc"in tefsiridir. Çünkü "el-fecc" bazen bir yere ulaşan ve izlenen bir yol olabilir de, öyle olmayabilir de.

Bunlardan ibret alarak dinleriyle hidâyet bulabilsinler (doğru dini bulabilsinler) diye,., şeklinde de açıklanmıştır.