3

Onlar, O'nu bırakıp hiçbir şey yaratamayan, aksine kendileri yaratılmış olan ve kendi kendilerine bile bir zarar ve fayda veremeyen, öldürmeye, diriltmeye ve ölümden sonra tekrar can vermeye gücü yetmeyen ilâhlar edindiler.

"Onlar O'nu bırakıp hiçbir şey yaratamayan, aksine kendileri yaratılmış olan... ilahlar edindiler." Yüce Allah, bu âyetinde vahdaniyet ve kudretine dair en açık delillerin ortada olmasına rağmen, başka bir takım ilahlar edinmelerinin hayret edilecek bir iş olduğunu söz konusu etmektedir. Çünkü onların edindikleri bu ilahlar

"hiçbir şey yaratamayan" ilahlardır.

"Aksine kendileri yaratılmış olan" varlıklardır.

Müşrikler bu ilahların fayda sağlayıp zarar verdiklerine inandıklarından dolayı, onlar hakkında akıl sahibi varlıkların zamirini kullanmıştır.

"Kendi kendilerine bile bir zarar ve fayda veremeyen..." Bu uydurma ilâhların fayda sağlamaları da, bir zarar vermeleri de söz konusu değildir. Kendilerine de, kendilerine ibadet edenlere de herhangi bir zarar veremezler, hiçbir fayda da sağlayamazlar. Çünkü onlar cansız bir takım varlıklardır, diye de açıklanmıştır.

"Öldürmeye, diriltmeye ve ölümden sonra tekrar can vermeye gücü yetmeyen İlahlar"dır, bunlar. Kimsenin canım alamazlar, kimseye hayat veremezler.

Âyette geçen "en-nuşûr" da ölümden sonra diriltmek demektir.

"Allah ölüleri diriltti, onlar da dirildiler" demektir. Buna dair açıklamalar daha önceden (el-A'raf, 7/57. âyetin tefsirinde) geçmiş bulunmaktadır. Şair el-A'şâ der ki;

"Tâ ki insanlar desinler gördüklerinden:

Hayret şu diriltilen ölüye!"