3

Şüphesiz Biz onu mübarek bir gecede indirdik. Muhakkak Biz korkutup uyaranlarız.

Eğer

"Ha, Mim" kasemin cevabı kabul edilirse, ifade şanı yüce Allah'ın: "(........): Mubin" âyetinde tamam olur. Sonra da

"Şüphesiz Biz onu... indirdik" âyeti ile okumaya başlanılır. Eğer:

"Muhakkak Biz korkutup uyaranlarız" âyetini,

"kitaba yemin olsun ki" şeklindeki kasemin cevabı kabul edersek, o takdirde;

"korkutup uyaranlarız" anlamındaki âyet üzerinde vakıf yapılır ve;

"o gecede hikmetli herbir iş... ayrılır" âyeti ile yeniden okumaya devam edilir.

Kasemin cevabının:

"Şüphesiz Biz onu... indirdik" âyeti olduğu söylenmiştir. Ancak bazı nahivciler kendisine kasem edilenin sıfatı olması bakımından bunu kabul etmemişlerdir. Çünkü kendisine kasem olunan (muksemu'nbih) kasemin cevabı olmaz.

"(Biz) onu... indirdik" âyetindeki zamir Kur'ân-ı Kerîm'e aittir.

Bu âyetle yüce Allah, diğer kitaplara kasem etmektedir, diyenlerin görüşlerine göre ise:

"Şüphesiz Biz onu... indirdik" âyetindeki zamir ile daha önce ez-Zuhruf Sûresi'nin baş taraflarında (43/1-3. âyetlerin tefsirinde) açıklandığı üzere Kur'ân'ın dışındaki kitaplara ait olur.

"Mübarek gece" kadir gecesidir. Şabanın onbeşinci gecesi olduğu da söylenmiştir. Bunun dört ismi vardır: Mübarek gece, beraat gecesi, sak gecesi ve kadir gecesi.

Yüce Allah'ın onu;

"mübarek" olmakla nitelendirmesi bu gecede kullarının üzerine pekçok bereketler, hayırlar ve sevab indirmesinden dolayıdır.

Katade, Vasile'den o Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'dan şöyle dediğini rivâyet etmektedir: "İbrahim'in sahifeleri ramazanın ilk gecesi indirildi. Tevrat, ramazanın altıncı gecesi indirildi. Zebur, ramazanın onikinci gecesi indirildi. İncil, ramazanın onsekizinci gecesi indirildi. Kur'ân ise ramazanın yirmidördüncü gecesinden sonraki gece indirildi." Müsned, IV, 107; İbn Ebi Şeybe, Mûsannef, VI, 144; Taberani, Evsat, IV, 111; Kebir, XXII, 75; Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, IX, 188; Heysemi, Mecmau'z-Zevaid, I, 197.

Diğer taraftan belirtildiğine göre Kur'ân-ı Kerîm tümü ile bu gecede dünya semasına indirilmiştir. Daha sonra da uygun sebeplere göre diğer zamanlarda kısım kısım indirilmiştir.

Bir diğer görüşe göre senenin diğer bölümlerinde inecek olan âyetler hep Kadir gecesinde inerdi. Yine Kur'ân'ın bu gecede inmeye başladığı da söylenmiştir.

İkrime dedi ki: Burada sözü edilen mübarek gece şabanın ortası gecesidir. Ancak birincisi yüce Allah'ın:

"Doğrusu Biz onu Kadir gecesinde indirdik" (el-Kadr, 97/1) âyeti dolayısı ile daha sahihtir.

Katade ve İbn Zeyd şöyle demişlerdir: Yüce Allah Kur'ân-ı Kerîm'in tamamını Kadir gecesinde Ummu'l-Kitab'tan dünya semasındaki Beytu'l-Izze'ye indirmiştir. Daha sonra peygamberine çeşitli gün ve geceler boyunca yirmiüç yıllık bir zaman zarfında indirmiştir. Bu anlamdaki açıklamalar daha önceden el-Bakara Sûresi'nde yüce Allah'ın:

"O ramazan ayı ki Kur'ân onda indirilmiştir" (el-Bakara, 2/185) âyeti açıklanırken başlıkta) geçmiş bulunmaktadır. Yüce Allah'ın izniyle biraz sonra da gelecektir.