23

(radıyallahü anhbbi buyurdu ki): "O halde geceleyin kullarımı al, götür. Muhakkak ki siz takib olunacaksınız."

Bu âyete dair açıklamalarımızı iki başlık halinde sunacağız:

1- Mûsa (aleyhisselâm)'ın Kabul Edilen Duası:

"O halde geceleyin" sabah olmadan önce

"kullarımı al, götür." Biz onun duasını kabul ettik ve ona kullarımı yani İsrailoğullarından Allah'a îman eden kimseleri al götür, diye vahyettik.

"Muhakkak ki siz takib olunacaksınız."

"Geceleyin al götür" anlamındaki âyeti Hicazlılar: şeklinde vasl elifi ile okumuşlardır. İbn Kesîr de böyle okumuştur ki bu: “Yürü" kökünden gelmektedir. Diğerleri ise diye kat' ile ve: " Yürüttü" kökünden gelen bir fiil olarak okumuşlardır Hicazlıların ve diğerlerinin okuyuşuna göre anlam: "...onlarla gir şeklinde verilebilir. Buna dair açıklamalar daha önceden (Hud Sûresi, 11/81. âyetin tefsirinde) geçmiş bulunmaktadır.

Fir'avun'un, Mûsa'nın arkasından çıkışına dair açıklamalar da daha önceden el-Bakara (2/50. âyet), el-Araf (7/137-138. âyetler), Tâ-Hâ (20/77-79. âyetler), Şuara (26/52. âyet ve devamı) ile Yûnus (10/90) sûrelerinde geçmiş bulunmaktadır. Yine buralarda Fir'avun'un suda boğulup Mûsa'nın kurtarılışından da sözedilmişti. Tekrarlamanın anlamı yoktur.

2- Geceleyin Yolculuk Yapmanın Sebebi:

Yüce Allah Mûsa (aleyhisselâm)'a geceleyin yola çıkmasını emretmiştir. Geceleyin yolculuk yapmak da çoğunlukla korku sebebiyle olur.

Korku da iki sebebten dolayı olur. Ya düşmandan korkulur, bu durumda gece örtülerini indiren bir örtü edinilmiş olur, bu da yüce Allah'ın örtülerinden birisidir.

Yahutta bineklere ve yolculuk yapanlara sıcaklık yahut kuraklık sebebiyle zorluk olur korkusu ile gece yolculuk yapılır. Bu durumda gece yolculuk yapılarak maslahat gerçekleştirilmiş olur. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) ihtiyaca ve maslahatın gereğine uygun olarak, tüm gece boyunca yolculuk yapardı. Gecenin ilk vakitlerinde de yolculuk yaptığı olurdu. Kimi zaman hale riayet ederek şefkatle yol alır, kimi zaman da acele ederdi. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'dan gelen sahih hadiste şöyle denilmektedir: "Bol mahsulü olan yerlerde yolculuk yaptığınız vakit, develere yerden paylarını veriniz. Kurak yerlerde yolculuk yapacak olursanız, o zaman güçlerinin bir kısmı henüz kendilerinde var iken yerinize ulaşmaya bakınız." Müslim, III, 1525; Tirmizi, V, 143; Ebû Davud, III, 28; Müsned, II, 337 Bu daha önce en-Nahl Sûresi'nin baş taraflarında (16/7. âyet, 3- başlıkta) geçmiş bulunmaktadır. Yüce Allah'a hamdolsun.