3

"Biz öldükten ve toprak olduktan sonra mı (diriltileceğiz)? Bu uzak bir dönüştür."

"Biz öldükten ve toprak olduktan sonra mı (diriltileceğiz?)" Görüldüğü gibi burada ifadede hazfedilmiş bir lâfız ("diriltileceğiz" anlamındaki kelime) sözkonusudur.

"Bu uzak bir dönüştür." Dönüş, geri döndürülmek demektir. Bizim tekrar geri döndürülüşümüz uzaktır demekle bunun imkansız olduğunu anlatmak istemişlerdir. "Ben onu döndürdüm, döndürmek" denilir. "Kendisi döndü, döner ve dönüş" demektir.

İfadede hazfedilmiş başka lâfızlar da vardır. Onlar: Biz öldükten sonra mı diriltileceğiz dediler, demektir.

Burada öldükten sonra diriliş (el-ba's)'dan sözedilmemiş olmakla birlikte, öldükten sonra dirilişe işaret etmeleri, Kur'ân-ı Kerîm'in başka yerlerinde sözkonusu edilmiş olmasından dolayıdır. Esasen Kur'ân-ı Kerîm'in tamamı tek bir sûre gibidir. Aynı zamanda öldükten sonra diriliş yüce Allah'ın;

"Kendilerine İçlerinden bir uyarıp, korkutan geldi diye hayret ettiler." âyetinin muhtevası içerisindedir. Çünkü ancak ahiretteki hesab ve amellerin cezası ile korkutup uyarmak sözkonusudur.