3

Ne bilirsin? Belki o temizlenecekti;

Daha sonra Peygamberine ünsiyet vermek üzere, hitab kipi ile yönelerek:

"Ne bilirsin belki o" İbn Um Mektûm

"temizlenecekti." Senden kendisine öğretmeni istediği Kur'ân ve dinbilgisi ile dininde temizliği daha da artıp, üzerindeki bilgisizlik karanlığının gitmesi ile arınacaktı.

"Belki o" âyetindeki zamirin kâfire ait olduğu da söylenmiştir. Sen o kimsenin müslüman olması ile temizlenmesi, yahutla öğüt almasını ümit etmiş, bundan dolayı öğüt alması sonucunda hakkı kabul edeceğine ümit bağlamıştın ama, senin bu ümidinin gerçekleşeceğini nereden bilirsin (demektir.)

el-Hasen:

"Kendisine o âmâ geldi diye" anlamındaki âyeti şeklinde soru olarak med ile okumuştur. Bu durumda:

“Diye" lâfzı

"yüzünü ekşitip, çevirdi" fiillerinin delalet ettiği hazfedilmiş bir fiile taalluk etmektedir. İfade: O âmâ kendisine geldi diye mi ondan yüz çevirdi? takdirindedir. Bu okuyuşa göre: Yüz çevirdi" lâfzı üzerinde vakıf yapılır. Ancak haber kipi şeklindeki kıraate göre burada vakıf yapılmaz, genel kıraat de bu şekildedir.

6- Bu Âyetin Benzeri Diğer Ayetler:

Bu âyetin -sitem itibariyle- benzeri olan diğer âyetlerin biri el-Enâm Sûresinde yer alan yüce Allah'ın şu âyetidir:

"...Sabah akşam Rabblerine dua edenleri kovma." (el-En'âm, 6/52)

el-Kehf Sûresi'nde yer alan şu âyet da böyledir:

"Dünya hayatının güzelliğini isteyerek gözlerin, onlardan başkasına kaymasın..." (el-Kehf. 18/28) vb, daha başka âyetlerdir. Doğrusunu en iyi bilen Allah'tır.