6

Bizi dosdoğru yola ulaştır.

“Bizi apaçık yolda sabit kıl.” Bu ifade tıpkı ayakta bulunan bir kimseye, (.......) demeye benzer ki, yani, “Bekle, sana dönene kadar buradan ayrılma, bekle “gibi bir anlam taşır.

Yani konumunu ve yerini belirle ve oradan aynlma demek olur. Ya da bunun anlamı şöyle de tefsirlerıabilir:

“Şu anda bizi doğru yola ilettiğin gibi, gelecekte de bizi hidâyette kıl, doğru yola yönelt. Hep o yolda sabit kıl.”

(.......) fiili, bizzat kendi başına bir mef'ûl yani nesne alabilir. Nitekim, bu âyette kendi adına müteaddi (geçişli) olup mef'ûl aldığı gibi birden fazla mef'ûl alabilmesi, geçişli olması ise, (.......) ve (.......) cer edatlarıyla olabilir. Nitekim, Rabbimizin şu âyetleri buna örnektir:

“Bizi buna yönelterek kavuşturan Allah'a hamd olsun.” A'raf,43.

Bu âyette, (.......) derken, buradaki (.......) cer edalıyla, (.......) fiili müteaddi (geçişli) hale gelmiş, böylece mef'ûl almıştır. Diğer örnek de şöyledir:

“Rabbim beni doğru yola iletti.” En'am, 161.

Bu âyette ise, (.......) fiili, (.......) cer edatıyla müteaddi (geçişli) kılınmış, böylece mef'ûl almıştır.

(.......) harfiyle, (.......) kelimesi, cadde, orta ve doğru yol anlamındadır. Nitekim, herhangi bir mesafenin alınması ya da bir yolun kat edilmesi manasında olmak üzere, (.......) denir ki bu, onu yuttu, uzun mesafeyi kat etti, yol aldı, anlamlarındadır. Sanki yolcular herhangi bir yola girdiklerinde o yolu âdeta yutuyorlar gibi hızlıca geçiyorlar, anlamım taşır. Aslında harfiyle (.......) kelimesi, (.......) harfinin (.......) harfine dönüştürülmesiyle elde olunan bir kelimedir. Çünkü, bu harf “İtbak” harflerindendir.

Aynı kategorideki harflerle uyum sağlarısın diye bazen kimi işlemler yapılmaktadır. Bu harfin, (.......) harfiyle mahreç (çıkış yerleri) noktasından benzerlikleri bulunmaktadır. Bu harfler dört tane olup, (.......) harflerinden oluşmaktadırlar. Bu harfler dilin üst damağa yapıştırılmasıyla ortaya çıkar.

Bazen de, (.......) harfi, (.......) harfinin sesini koklatır, yani yaklaşık bir ses benzerliği gösterilerek okunur. Çünkü (.......) harfi, (.......) harfine daha yakındır. Her iki harf de mechure harflerindendir. Bunlar hakkında fazla bilgi kırâat (tecvid) kitaplarında ele alınmış olup, isteyen oralara bakabilir.

Bu şekildeki bir kırâat, kırâat imâmlarından Ebû Ammare İmâm Hamza b. Habib’in kırâatidir (okuyuşudur). Kur'ân’ın tamamında bu kelimeyi, (.......) harfiyle okumak ise İmâm-ı ibn Kesîr'in kırâatidir.

Kaldı ki, kelimede asl olan da, bunun (.......) harfiyle okunmasıdır. Bu iki imâmın dışında kalan diğer kırâat imâmları ise bu kelimeyi halis (.......) harfiyle okumaktadırlar. Bu şekildeki okuma tarzı ise, Kureyş kabilesine âit konuştukları lehçe göz önünde tutularak devam ettirilen bir okuyuştur. Nitekim, “İmâm “ismi verilen asıl “Mushaf nüshasında da bu okuyuş ölçü olarak kabul edilmiştir.

Bu “sırat” kelimesi de tıpkı, “tarik” ve “sebil” kelimeleri gibi müzekker ve müennes yani eril ve dişi kalıplarına girmektedir. Burada bu ifadeden asıl murat olunan şey, “Hak yol” demek olup bu da, “İslâm Dini” manasındadır.