262

Allah yolunda mallarını harcayıp ardından da harcadıklarını başa kakmayan ve yardımda bulundukları kimselerin onurlarını kırmayanlar var ya, işte bunlar için Rableri katında büyük ecirleri vardır. Onlara korku yoktur, üzüntü de çekmeyeceklerdir.

(.......) yolunda mallarını harcayıp ardından da harcadıklarını basa kakmayan ve yardımda bulundukları kimselerin onurlarını kırmayanlar var ya,”

Yani “başa kakmamak” demek, yaptığı iyiliği ileri sürerek ve haddini aşarak karşısındakine yaptığı iyilikleri sürekli olarak sayıp dökmesi, adamı rencide etmesidir. Karşısındakinin kendisine her zaman bir minnet duyması gereğini ima ettirmesidir. İşte bu bakımdan eskiler böyle bir duruma düşülmemesi açısından, “Bir kimseye eğer bir iyilik yaparsanız, onun unutun, bir daha gündeme getirmeyin.” derlerdi.

(.......) demek, yardımda bulunduğu kimseye karşı yardımı sebebiyle onu hep etkisi altına almaya, aşağılamaya çalışmak demektir. (.......) kelimesinin manasına gelince bu, infak yanı yapılan yardım ile başa kakma ve onur kırma arasında büyük bir çelişki olduğunu açık olarak göstermek içindir. Dolayısıyla eğer bir iyilik varsa orada söz konusu yanlış her iki davranışa yer verilmemelidir. Böyle bir hareket yapmamak, bu manada bir harcama yapmaktan daha iyidir. Bu, tıpkı şuna benzer: Bir kimsenin îman etmesi elbette hayırlı ve güzel bir harekettir. Ancak imanını dosdoğru bir şekilde sürdürmesi ve istikamet üzere olması elbette birincisine göre çok daha güzel bir şeydir. Nitekim; yüce Allah şöyle buyurmaktadır:

“Şüphesiz Rabbimiz Allah'tır deyip, sonra da dosdoğru yürüyenlerin...” Fussilet, 30.

“İste bunlar için Rableri katında büyük ecirleri vardır.” Yaptıkları harcama ve infakları sebebiyle alacakları sevapla-n vardır. “Onlara her iki dünyada da korku olmayacağı gibi bu dünyada da üzüntü çekmeyeceklerdir.”

Yani; alacakları ecirden herhangi bir azalma olmayacağı gibi, bir azap görme endişesi de olmayacaktır. Elden kaçırıp yapamadıkları şeyler sebebiyle de üzülmeyeceklerdir. Başka bir ifadeyle onlar için azaptan ötürü bir korku, sevabı kaçırmadan yana bir üzüntüleri de olmayacaktır.

Bu âyette, (.......) dendiği hâlde bundan sonra gelecek olan Bakara Sûresi, 274. âyette ise, (.......) diye, bir da (.......) harfinin başına, (.......) harfi gelmiştir. Neden? Çünkü buradaki cümle, yani ilgi cümlesi şart manasını taşımamaktadır, Halbuki orada böyle bir şart vardır. Bu şart manası da ancak, (.......) harfi sayesinde olabilmektedir.