64

(Ey Rasülüm!) de ki: “Ey Kitap ehli! Gelin bize ve size vahiy yoluyla indirilen aramızda ortak bir söze gelin. Allah'tan başkasına kulluk etmeyelim ve O'na hiçbir şeyi ortak koşmayalım, Allah'ı bırakıp da kimimiz kimimizi rabler edinmeyelim.” Eğer yüz çevirirlerse, bu takdirde, “Şâhit olun ki; bizler Allah'ın hükümlerine boyun eğmiş olan Müslümanlarız.” deyin.

“(Ey Rasülüm!) De ki: “

Yani; Ey Yahûdîler ve Hırıstiyanlar veya ey Necran heyeti ya da ey Medine'de ikamet etmekte olan Yahûdîler! “Gelin, bize ve size vahiy yoluyla indirilen aramızda ortak bir söz üzerinde anlaşalım” Üzerinde tartışılamayacak olan Kur'ân, Tevrât ve İncîl kitapları üzerinde anlaşalım. Âyette geçen, (.......) kavlinin açıklaması ise âyetin şimdi ele alacağımız bu kısmıdır:

“Gelin, Allah'tan başkasına kulluk etmeyelim ve O'na hiçbir şeyi ortak koşmayalım. Allah'ı bırakıp da kimimiz kimimizi rabler edinmeyelim.”

Yani atamızdaki o ortak kelimeye gelin, gelin ki; “Uzeyir Allah’ın oğludur ve ya Isa Mesih Allah’ın oğludur. “gibi şeyler demeyelim. Çünkü; bu her iki kimse de bizlerdendir ve bizim gibi birer insandırlar. Aynı zaman Allah'ın şerî'atında izin verdikleri dışında din bilginlerinizin kendiliklerinden getirdikleri kimi helâl ve haram konulannda onlara itâat etmeyelim.

Adiy b. Hatim'den gelen rivâyete göre, demiştir ki:

“— Ey Allah'ın Rasûlü! Biz onlara kullukta bulunmadık ki. Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) de şöyle buyurmuştur:

— Onlar sizin için bazı şeyleri helâl sayıp bazı şeyleri de haram kılmıyorlar mı? Siz de onların bu yaptıklarına kâtilıp onları almıyor musunuz? Adiy de:

— Evet demiş. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) de:

— İşte sizin bu yaptığınız şey onlara kullukta bulunmanız, itâat etmeniz, Rab edinmenizdir.” Tirmizî, 3095. Tirmizî bu, garip bir hadistir, demiştir.

“Eğer -tevhit inancından- yüz çevirirlerse, bu takdirde, (.......) deyin.”

Yani; hüccet ve deliller sizi bağlar, dolayısıyla sizin gerçekleri itiraf etmeniz gerekir. Gelin, bizim Müslüman olduğumuzu kabullenin ve sizin/kendinizin yanıldığınızı söyleyin..

Yani; tıpkı birbirleriyle güreşip yenişenlerin sonunda galip gelen tarafın yenilen tarafa, “Artık galibin ve yenen kimsenin ben olduğumu itiraf et ve bana seni yendiğim gerçeğini teslim et.” gibi bir ifadedir bu.