125

Evet, bu size yeter. Eğer sabreder ve sakınırsanız, (düşmanlarınız da) ansızın üzerinize baskın yapacak olurlarsa Rabbiniz, işaretlenmiş beş bin melekle sizi takviye eder.

“Evet, bu size yeter.” Bu ifade (.......) edatından sonra olumsuz manaya karşı olumluluğu belirtiyor.

Yani; “Onlarla size takviye yapılması size yeter” , demektir. Bu yeterliliği gerektirmektedir. Sonra şöyle buyurdu:

“Eğer -savaşa- sabreder ve Allah'tan sakınırsanız” Resûlüllahne muhalefetten ve karşı gelmekten uzak durursanız, “düşmanlarınız da ansızın üzerinize baskın yapacak olurlarsa,” müşrikler ansızm size saldınrlarsa...

Âyetteki (.......) kelimesi, “kazanın ya da tencerenin kaynaması” manasınadır. Nitekim, (.......) tabiri bu manadadır. Bu ifade sürat ve hız manasında istiâre olarak kullanılmıştır. Daha sonra bu, hakkında asla bir oyalanma ve sâhibi tarafından bir zikzak söz konusu olmayan şeylere isim olarak kullanılmıştır. Nitekim, (.......) denir ki; bu, “Hemen acele ile çıktı.” demektir. Hatta, “Geldiği gibi anında çıktı, durmadı. “ifadesi de böyledir. Nitekim; Hanefî alimlerinden büyük; imâm Ubeydullah b. Dilhem Ebû'l-Hasen Kerhî’nin;

“Mutlak emir fevrilik ifade eder, terahi ifade etmez.” kavli de bu manadadır.

Yani; “Mutlak manadaki bir emir, derhal gereğinin yapılmasını icabettirir, yoksa geciktirmeyi değil.” Bu durumda âyetin bu kısminin manası şöyledir: “Onlar hemen şu anda size saldıracak olurlarsa.”

“Rabbiniz, işaretlenmiş beş bin melekle size takviye eder.” Meleklerin getirilmesi durumunda onların getirilmesi ya da gönderilmesi açısından inişleri ertelenmesi geciktirilmez.

Yani; yüce Allah, sizin zafere ermenizde ve size yardım etmede acele eder, sizin fethinizi kolaylaştırır. Meğerki sabretmiş olasınız ve Allah'ın emirlerine ve yasaklarına bağlı kalarak Allah'tan sakmasmız.

(.......) kelimesini İbn Kesîr, Ebû Amr, Âsım ve Sehl (.......) harfinin esresiyle olmak üzere, (.......) olarak okumuşlardır. Bunun da manası, “İşaretli, alâmeti olan” demektir. Ya da onların binekleri olan atları nişanlı, işaretli veya alâmetli olup bununla savaş atları olduğu anlaşılsın diyedir. Zaten (.......) kelimesi alâmet, işaret ve nişan demektir.

İmâm Dahhak ise, bunların hayvanların alınlarında ve kuyruklarında beyaz yün ile damgalanmış olduklarını söylemiştir.

Yukanda ismi geçen imâmların dışındaki kırâat imâmları ise bu kelimeyi (.......) harfinin fethasıyla, (.......) olarak okumuşlardır. Bu da işaretli, üzerlerinde nişan bulunan demektir. İmâm Kelbi’de şöyle demiştir:

“Omuzları üzerinden sarkıtılmış sarı renkli sarıklarla işaretli melekler.” Bedir savaşı gününde Zübeyr b. Avvam'ın sangı san renkli idi. Nitekim, inen melekler de böyle san renkli sanklarla inmişlerdir.

Katâde’nin rivâyetine göre önce bin, daha sonra üç bin ve en son olarak da beş bin olarak inmişlerdir.