185

Her nefis ölümü tadacaktır. Ancak kıyamet günü, (iyi ya da kötü) yaptıklarınızın karşılığı size tastamam olarak verilecektir. Kim cehennem ateşinden uzaklaştırılıp cennete konursa o, muhakkak kurtuluşa ermiştir. Bu dünya hayatı, aldatıcı (geçici) şeylerden başka bir şey değildir.

“Her nefis ölümü tadacaktır.” Burada, (.......) kavli mübtedadır. (.......) kavli de bunun haberidir. Eğer kelime mana bakımından genellik (umum) ifade ediyorsa bu takdirde nekre (belirsiz) olan bir kelimeyle giriş yapmak câiz olur. Mana ise şöyledir:

“Salkın onların seni yalanlamaları, seni üzmesin. Çünkü, sonuçta insanların dönüp huzura gelecekleri Benim. Dolayısıyla seni yalanlamalarından ötürü onları cezâlarıdıracağım gibi, seni de sabrettiğin için mükâfatlarıdıracağım.”

İşte bu, “Ancak kıyamet günü, iyi yada kötü yaptıklarınızın karşılığı size tastamam olarak verilecektir.” Âyetinin belirttiği manadır.

Yani; kıyamet gününde işlediklerinizin sevabı eksiksiz olarak size verilecektir. Çünkü; dünya ödüllendirme veya cezâlarıdırma yurdu değildir. (.......) “Kim cehennem ateşinden uzaklaştırılıp cennete konursa, o mutlak kurtuluşa ermiştir.”

Âyette geçen, (.......) uzak oldu. (.......) kelimesi ise uzaklaştırmak manasınadır. (.......) Hayrı kazandı, demektir. Bir tefsire göre, “Bu kimse için mutlak manada kurtuluş meydana gelmiştir.” demektir.

Nitekim; (.......) fevz: “Sevgiliye, sevilen ve arzularıan şeye kavuşmak, onu elde etmek, arzulanmayan ve istenmeyen şeyden de uzak olmak. “demektir.

“Bu dünya hayatı, aldatıcı geçici şeylerden başka bir şey değildir.” Dikkat edilirse bu âyette dünya, pazarda satış için getirilen ayıplı bir malın ayıbının gizlenerek iyi ve değerli imiş süsü verilerek satılıp ve fakat sonradan ayıbı anlaşılınca bir hiç olan eşyaya benzetilmiştir. İşte burada asıl aldatan hileci düzenbaz olan şeytandır.

Said b. Gubeyr'den rivâyet olunmuştur, demiştir ki: “Bu âyet, dünya hayatım âhiret hayatına tercih edenler içindir. Fakat her kim de dünya ile âhiret hayatım kazanmak istiyorsa, bu takdirde dünya, kişiyi âhirete ulaştıran bir eşya yani metadır.”

Tabiinden olan Hasen-ı Basrî ise şöyle demiştir: “Dünya, tıpkı sonuçta insanın elinde bir şey bırakmayan yeşil bitki ve çocukların oyun ve eğlencesine benzer. Çünkü; yeşillik kurur, oyunda son bulur.”