78

Nerede olursanız olun ölüm size ulaşır; sarp ve sağlam kaleler-de olsanız bile! Kendilerine bir iyilik dokunsa “Bu Allah'tan” derler; başlarına bir kötülük gelince de “Bu senden” derler. “Hepsi Allah'tandır” de. Bu adamlara ne oluyor ki bir türlü lâf anlamıyorlar!

“Nerede olursanız olun, ölüm size ulaşır.” Âyetteki (.......) edatı, (.......) soru edatında var olan şart manasını te'kit ve pekiştirmek içindir.

“Sarp ve sağlam kalelerde olsanız bile!” Yine burada geçen, (.......) kelimesi kaleler veya saraylar manasına gelmektedir. (.......) ise yüksek manasınadır.

“Kendilerine bir iyilik dokunsa” Bolluk ve genişlik türünden bir nimet elde ederlerse: “(.......) derler;”

Yani bunu Allah'a nisbet ederler. “baslarına bir kötülük gelince de” kıtlık, sıkıntı ve şiddet gibi bir bela gelirse: (.......) derler.”

Yani bu kötülüğü sana izafe ederler ve: bu, senin sebebinle başımıza gelmektedir. Bunlar senin uğursuzluğun yüzünden başımıza geliyor, derler. Bunun sebebi münâfıklar ile, Yahûdîler eğer bir iyilik elde ederlerse, bir hayra ulaşırlarsa, bundan dolayı yüce Allah'a hamdederlerdi. Eğer hoşlarınadıkları bir şey başlarına gelirse bu defa bunu Hazret-i Muhammed (sallallahü aleyhi ve sellem)’e nisbet ederlerdi. İşte yüce Allah onları şu “(.......) de.” kavliyle yalanlamaktadır. Burada muzâfun ileyh mahzûf bulunmaktadır.

Yani; “Bunların hepsi de...” demektir. Çünkü rızıkları genişletip bollaştıran Allah olduğu gibi onları kısıp daraltan da yine Allah'dır.

“Bu adamlara ne oluyor ki bir türlü anlamıyorlar!” Halbuki hepsi de nzkı genişletenin de daraltanın da Allah olduğunu ve bütün bunların birer hikmet gereği meydana geldiğini biliyorlar, ama yine de anlamak istemiyorlar.

Bundan sonra ise Rabbimiz şöyle buyuruyor: