87

Allah -ki ondan başka hiçbir ilâh yoktur- elbette sizi kıyamet günü toplayacaktır, bunda asla şüphe yoktur. Söz bakımından Allah'tan daha doğru kim vardır!

“Allah -ki ondan başka hiçbir ilâh yoktur-.” (.......) lâfza-i Celâlî mübtedadır, (.......) kavli de bunun haberidir. Ya da bu, itiraz (parantez) cümlesidir. Haber ise, (.......) kavlidir. Bunun manası: “Allah öyle ilahtır ki, vallahi o sizi mutlaka bir araya toplayacaktır.”

“Elbette sifi kıyamet günü toplayacaktır, bunda asla şüphe yoktur.”

Yani orada bir araya getirecek ve haşredecektir ve (.......) tıpkı (.......) ve (.......) kalıbında kelimelerdir. Bu da kabirden insanların kalkmaları veya hesap için kalkmaları demektir. Çünkü Allah şöyle buyurmaktadır:

“İnsanlar o günde Alemlerin Rabbinin huzurunda divan duracaklardır.”

(.......) kavli, (.......) kavlinden hâldir. zamîr ise, ya “gün” kelimesine râcidir veya mahzûf bir mastarın sıfatıdır.

Yani, “Geleceğinden asla şüphe olmayan bir toplarına.” demektir. (.......) zamîri “Cem” kelimesine râcidir.

“Söz bakımından Allah'tan daha doğru kim vardır!” Burada, (.......) kavli temyizdir. Bu, olumsuzluk (nefi) manasında bir sorudur.

Yani verdiği haberlerinde vadinde veya tehdidinde asla O'ndan daha doğru olanı ve sözünde duran, yoktur. Çünkü Allah'a yalan isnadı muhâldir ve çirkindir. Çünkü yalan, bir şeyden onun aksine bir durumda haber vermektir ya da doğru olmayan bir şeyi doğru imiş gibi bildirmektir. Bu, Allah için muhal olmayacak bir şeydir.