83

Resule indirileni duydukları zaman, tanış çıktıkları gerçekten hak olduğunu bildiklerinden dolayı gözlerinden yaşlar boşandığını görürsün. Derler ki: “Rabbimiz! Îman ettik, bizi (hakka) şâhit olanlarla beraber yaz.”

“Resule indirileni duydukları zaman, tanış çıktıkları gerçekten dolayı gözlerinden yaşlar boşandığını görörsün.”

Dikkat edilirse Hıristiyanlar bu âyette yumuşak kalplilikle nitelenmekte ve Kur'ân'ı dinledikleri zaman ağladıkları belirtilmektedir.

Nitekim Necaşi'den rivâyet olunduğuna göre, Cafer İbn Ebû Talip başkanliğinda Habeşistan'a hicret eden Müslümanlarla onları oradan almak üzere şikayete gelen müşrikler, Necati'nin huzurunda bir arada toplandıkları vakit, Müslüman muhacirler ona Kur'ân'dara âyetler okumuşlardı. Bunun üzerine Necaşi onlara: “Sizin kitabınızda Meryem ile ilgili bir şeyler var mı?” diye sorar. Cafer İbn Ebû Talip de ona: “Evet, Kur'ân'da Meryem'in ismiyle bir sûre bulunmaktadır” diye cevap vermiş ve o sûreyi, “İşte bu özelliklerle tanıtıları Meryem oğlu Îsa budur. O Hıristiyanların onu tanıttıkları gibi değildir.” (19, Meryem, 34) âyetine kadar okumuştu. Aynı şekilde Taha suresinden de, “Habibim! Mûsa'nın kavmiyle ve Fir'avun ila ilgili haberi sana ulaştı mı?” (20, Taha,9) âyetine kadar olan kısmı okumuştu. İşte bunları dinleyen Necaşi ağlamaya başlamıştı. Nitekim onun kavminden yetmiş kişilik bir heyet olarak Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’e geldiklerinde, kendilerine Yasin sûresi okunmuş ve bunu dinledikleri zaman ağlamaya başlamışlardı. Gözlerinden yaşlar boşanmıştı.

Çünkü, (.......) gözlerinden yaşlar boşanmcaya kadar gözleri yaş ile dolmak, demektir. Çünkü taşmak demek, kabın veya bir başka şeyin çevresindekilerin de farkına varabilecekleri şeklide dolması veya taşması demektir.

Âyette taşmak manasına gelen, (.......) kelimesi esas itibariyle dolmak/imtila manasının yerinde kullanılan bir kelimedir. Yahut da burada ağlama konusu biraz mübalağalı bir şekilde veya abartılı olarak onların durumları anlatılmak istenmiştir. Sanki bizzat gözleri kendiliğin den boşanır anlamı yatınaktadır.

Yani ağlama sebebiyle gözleri dolu dolu olup akmaya başladı, gözleri doluydu, demektir.

(.......) ifadesindeki, (.......) edatı başlarıgıç noktasını tesbit/iptidai gaye içindir.

Yani göz yaşı damlasının başladığı an, aktığı ilk an, demek olup; bu da esasen gördükleri gerçeklerin kendilerine yabancı olmadığını, onları önceden de bilip tanıdıkları gerçeğinden doğmuştur.

Yani ağlama nedenleri bunun içindir.

“Haktan” ifadesindeki (.......) edatı mevsulü/ilgi zamîrini açıklamak için olup, bu da, “tanıdıkları” kelimesidir.

Ya da bu (.......) edatı bazısını, bir kısmını manasında teb'îz içindir. Dolayısıyla bu, “hakkın/gerçeğin bir kısmını tanımaları...” hâlinde eğerağlamışlarsa, acaba tamamını öğrenmiş ve Kur'ân'ı okumuş olsalardı, Sünneti de kavrayabilselerdi acaba ne yaparlardı, demektir.

“Derler ki: “Rabbimiz! Îman ettik, bizi (hakka) şâhit olanlarla beraber yaz.”

Burada geçen, (.......) kelimesi, (.......) fiilindeki failin zamîrinden hâldir. Burada, “îman etti” fiilinden kasıt, imanın oluşması ve dine girmeleri manası dile getirilmektedir.

“Bizi şâhit olanlarla beraber yaz” ifadesinden murat, kıya met gününde diğer ümmetlerin üzerinde şâhitlik yapacak olan Muham med (sallallahü aleyhi ve sellem)’in ümmetiyle birlikte biz yaz, bizi de onların arasına kat, demektir. Çünkü yüce Allah Şöyle buyurmaktadır:

“İşte böylece insanlara karşı şâhit olmanız...”

Evet Hıristiyanlar daha önce Hazret-i Peygamberin ümmetinin diğer ümmetler üzerinde şâhitlik edeceklerini İncîl'de gördüklerinden ötürü, işte böyle yakarmışlardı.