112

Böylece Biz, her peygambere insan ve cin şeytanlarını düşman kıldık. Bunlar aldatmak için bazısı bazısına yaldızlı sözler fısıldarlar. Eğer Rabbin dileseydi bunu da yapamazlardı. Öyleyse onları düzmekte oldukları yalanlarıyla başbaşa bırak.

Nasıl ki müşriklerden sana düşmanlar var olmuşsa, “Böylece Biz, her peygambere insan ve cin şeytanlarını düşman laldık.” Dolayısıyla senden önce ki peygamberlere de düşmanlar var etmiştik. Çünkü bunun böyle olmasında sebat etmenin, sabnn, sevap ve ecrinin çok olacağının ortaya çıkması maksadıyla bu bir denemedir.

Ayrıca, (.......) ifadesi, (.......) kelimesinden bedel olmak üzere veya birinci mefûl olarak mensûbtur. Bu durumda da (.......) kelimesi ikinci mef'ûldur. “Bunlar aldatmak için bazısı bazısına yaldızlı bir takım sözler fısıldarlar.” Cin şeytani an insan şeytanlarına vesvesede bulunduktan gibi, kimi cinler de birbirlerine ve kimi insanlar da yine birbirlerine vesvesede bulunurlar.

Nitekim Mâlik b. Dinar diyor ki:

“Şüphesiz insanlardan oluşan şeytanlardan çekinip korktuğum kadar cin şeytanlarından o kadar korkmam. İnsanlardan oluşan şeytanlar bana göre daha çetindirler. Çünkü ben, cinlerden olan şeytanların şerrinden Allah'a sığındığım zaman, onlar benden kaçıp uzaklaşırlar. Halbuki insan suretindeki şeytanlar bana gelirler, beni açı açık isyana sürüklerler.” Kaldı ki Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) de şöyle buyurmuştur:

“Kötü arkadaşlar, cinlerden oluşan şeytanlardan daha kötüdürler.” Benzeri için bk. İbn Kesîr;Tefsîr:2/211

“Yaldızlı bir takım sözler”

Yani süsledikleri, bir takım tuzaklar içerisinde sundukları, vesvese verdikleri, kötülük ve günah işlemeye karşı çekici şeylerle sürükledikleri...demektir. (.......) kelimesi burada Mefulün lehtir. “Eğer Rabbin dileseydi bunu da” yaldızlı bir takım sözler fısıldamalarını da “yapamazlardı.” Eğer Allah dileseydi kesin olarak şeytanları vesvese vermekten menederdi. Ancak Allah'ın bildiği hikmet gereği daha çok sevap alınacak şeyle imtihan etmiştir. “Öyleyse onları düzmekte oldukları yalanlarıyla başbaşa bırak.” Sen yoluna devam et ve onları da Allah'a bırak. Çünkü Allah gerçekten onları rezil ve rüsvay edecektir. Sana zafer ihsan edecek, onları ise cezâlarıdıracaktır.