34

O müşrikler Mescid-i Harâm'ın gerçek sahipleri olmadıkları hâlde mü’minleri Mescid-i Harâm'a girmekten menederlerken neden onları Allah cezâlarıdırmasın ki? Şüphesiz oranın gerçek sahipleri ancak Allah'tan korkanlardır. Onların çoğu bu gerçeği bilmezler.

“O müşrikler Mescid-i Harâm'ın gerçek sâhibi bulunmadıkları hâlde mü’minleri Mescid-i Harâm'a girmekten menederlerken neden onları Allah cezâlarıdırmasın ki?”

Yani sen onların arasında iken Allah onları cezâlarıdıracak değildir. Sen onların arasından aynlınca ancak Allah onları azâbıyla cezâlarıdıracaktır. Dolayısıyla onlar, inananları Mescid-i Harâm'dan menettikleri hâlde ne diye Allah onları neden azaplarıdırmasm ki? Nitekim bu müşrikleri Hazret-i Muhammed (sallallahü aleyhi ve sellem)’i Hûdeybiye yılında oradan menetmişlerdi. Bunun yanında müşriklerin Resûlüllah ile mü’minleri oradan çıkarıp sürmeleri de bir başka engelleme ve giriş yasağı olayıdır.

Çünkü Mekke müşrikleri şöyle diyorlardı: “Beytin ve Harem'in gerçek sahip ve idarecileri bizleriz. Bu itibarla biz buraya giriş için dilediklerimize izin verir, istediklerimizi de sokmayız.”

Bir başka tefsire göre, (.......) kavli şu demektir:

“Bunlar Allah'a şirk koştukları ve Allah'ın dinine karşı düşmanlıkta bulundukları hâlde, bu kimselerin Hareni ile alâkalı işlere bakma hakları olmadığı gibi bunu üzerinde idareci olma, sahip olma ve yetki kullanma hakları da yoktur.”

“Şüphesiz oranın gerçek sahipleri muttakilerdir.”

Yani Müslümanların içinden buna ehil olanlardır. Bir tefsire göre her iki zamîr de, Allah'a râcidir.

“Fakat onların çoğu bu gerçeği bilmezler.” Sanki burada, (.......) kavliyle az sayıda bilen ye fakat inat edip direnenleri bir aymma tabi tutuyor, istisna ediyor gibidir.

Yahut da, nasıl ki azlık yani kıllet ifadesiyle bir şeyin yok hükmünde sayılması murat olunuyorsa burada da (.......).-kavliyle hepsini murat etmektedir, diye de tefsir edilmiştir. Çünkü ekseriyeti demekle, ona çoğunluğun hükmü yüklenmiş olmakta ve bu itibarla da az olanın bir hükmü olmamakta ve yok mesabesinde değerlendirilmektedir.