92

(Ey Resûlüm Muhammed! Cihada kâtilmak üzere) geüp senden binek isteyenlere senin, “size binek sağlayabilecek bir gücüm yok” demen sebebiyle, harcayacak bir şeyleri olmadığından gözlerinden yaşlar akıta akıta üzüntülü bir şekilde dönen (yoksul kimselere de) bir sorumluluk yoktur.

(.......) (“Ey Resûlüm Muhammed! cihada kâtilmak üzere) gelip senden binek isteyenlere senin,” onları taşımak üzere kendilerine binek vermeni senden isteyenlere, “size binek sağlayabilecek bir gücüm yok, demen sebebiyle” Âyette geçen, (.......) kavli, (.......) kavlindeki “Kef'harfinden hâldir. Bundan önce ise, bir (.......) kelimesi gizli olarak bulunmaktadır.

Yani: “Sana geldiklerinde: “Size binek sağlayabilecek bir gücüm yok, dediğin zaman... dönen (döndüler)” demektir. Burada (.......) kavli, (.......) edatının cevâbıdır.

“Harcayacakları bir şeyleri olmadığından gözlerinden yaşlar akıta akıta üzüntülü bir şekilde dönen (yoksul kimselere de) bir sorumluluk yoktur.”

Burada geçen, (.......) kelimesi, (.......) karşılığında “akıtır” , manasınadır. Meselâ, (.......) Yaş damlatıyor, ifadesi (.......) gözünün yaşı akıyor, gözünden yaş damlıyor, ifadesinden daha açık ve net bir ifadedir. Burada sanki gözün tamamı taşan gözyaşı pman gibi değerlendirilmiştir. (.......) edatı ise beyan yani açıklama içindir. Bu tıpkı, (.......) ifadesine benzer. Car ile mecrûr ise temyiz ola rak mahallen mensûbtur.

Aynı zamanda buradaki, (.......) ibâresinin bir istinaf cümlesi olması da câizdir. Burada âdeta şöyle denilir gibidir: “Senden binit istemek üzere geldikleri zaman geri döndüler.” Bunun üzerine onlara: “Ne oluyor ki, onlar ağlayarak geri dönüyorlar?” diye sorulunca, bu defa onlar: “Sen, size binek sağlayabilecek bir gücüm yok, dedin” diye cevap verdiler. Ancak burada, bu cümle, tıpkı itiraz yani parantez cümlesi gibi şart ile cezânın arasına girmiş bulunmaktadır. (.......) ise, mefulün lehtir.

(.......) Kavli de, (.......) takdirinde olup, “İnfak edecekleri, harcayacakları bir şey bulamamaları sebebiyle” demektir. Mefulün leh olması itibariyle de bu, mahallen mensûbtur. Bunu nasb eden kelime ise, (.......) kelimesidir.

Resûlüllahnden savaşa kâtilmak için binek isteyenler ise, Ebû Mûsa el-Eş'ari ve arkadaşlarıdır. Ağlayanlar ise, bunlar da Ensar'dan altı kişidirler.