4

Hepinizin dönüşü ancak O'nadır. Allah (bunu size) bir gerçek olarak vadetmiştir. Çünkü O, halkı önce yaratır, sonra da îman edip iyi işler yapanlara adaletle mükâfat vermek için (onları öldürüp kendisine) geri çevirir. Kâfir olanlara gelince, inkâr etmekte oldukları şeylerden ötürü onlar için kaynar sudan bir içki ve acıklı bir azap vardır.

“Hepinizin dönüşü ancak O'nadır.” Bu Âyetteki, (.......) kelimesi hâldir.

Yani, “nihâyetinde başkasına değil, sadece Ona döneceksiniz. O hâlde o buluşmaya hazırlıklı olunuz.”

Âyette geçen, (.......) kelimesi, dönüş veya dönüş yeri manasına gelir.

“Allah (bunu size) bir gerçek olarak vadetmiştir.” Buradaki, (.......) kavli, (.......) kavlinin müekked mastarıdır. Nitekim, (.......) kelimesi de, (.......) kavlinin müekked mastarıdır.

“Çünkü O, halkı önce yaratır, sonra da îman edip iyi işler yapanlara adaletle mükâfat vermek için (onları öldürüp kendisine) geri çevirir.” Bu bir istinaf cümlesidir, yeni bir cümledir. Manası da, Allah'a dönüşün mutlak manada gerekli olduğu gerçeğinin illetini ya da sebebini bildirmektir.

“Böylece îman edip iyi işler yapan kullarını adaletle ödüllendirsin için.”

Yani ilk defa yaratması ve sonradan onları yeniden dirilterek hayata kavuşturmasının hikmeti, mükellef olan kimseleri, yaptıkları amellerin ya da işledikleri şeylerin karşılığını bulabilsinler içindir ki, bunu da adalet ile sağlayıp yerine getirecektir. (.......) kavlinin başında yer alan (.......) cer edatı, (.......) fiiline müteallik bulunmaktadır.

Yani adaletiyle onlara mükâfat vermek ve ecirlerini eksiksiz olarak sunmak için” manasındadır. Ya da, “Onların adil davranmaları ile” demektir.

Yani “îman ettikleri zaman adil davrandıklarına, zulme sapmadıklarında, güzellikle îman üzere sebat ettiklerinde” gibi manalara gelir. Çünkü Allah'a ortak koşmak yani şirk de zulümdür, zulmün ta kendisidir, demektir. Çünkü yüce Allah şöyle buyurmuştur:

“Gerçekten şirk, en büyük zulümdür.” (Lokman, 13)

İşte bu âyet, bundan sonra gelen şu kısmı daha net olarak açıklamış bulunmaktadır:

“Kâfir olanlara gelince, inkâr etmekte oldukları şeylerden ötürü onlar için kaynar sudan bir içki ve acıklı bir azap vardır.”

Yani “İnkar ettikleri şeyler sebebiyle” kavlini en iyi açıklayan Lokman suresinin bu ayetidir.