28

Onların hepsini bir araya toplayacağız, sonra Allah'a ortak koşanlara: “Siz ve koştuğunuz ortaklar yerinizde bekleyin” diyeceğimiz gün artık onların (putlarıya) aralarını tamamen ayırımsızdır. Ve onların ortakları (putları) derler ki: “Siz bize ibâdet etmiyordunuz.

“Onların hepsini bir araya toplayacağız.”

Yani kâfirleri de, başkalannı da bir araya toplayacağız. Burada geçen, (.......) hâldir.

“Sonra Allah'a ortak koşanlara: “Siz ve koştuğunuz ortaklar yerinizde bekleyin” diyeceğimiz gün.” Burada geçen, (.......) kavli, (.......) demektir. Yerinizden aynlmayın, ta ki size nelerin yapılacağını görene kadar burada bekleyin. (.......) zamîriyle, (.......) kavlindeki zamîr tekit olunmuştur. Çünkü bu, (.......) kavli yerine geçmektedir. Ayrıca, (.......) kavli de bunun üzerine ma'tûf bulunmaktadır.

“Artık onların (putlarıya) aralarını tamamen ayırmışızdır.” Onları bir araya getirmeyeceğiz, yakmlarıyla bağlarını keseceğiz. Dünyada aralarında var olan ilişkiye son vereceğiz.

“Ve onların ortakları (putları) derler ki: “Siz bize ibâdet etmiyordunuz.” Allah'tan başka tapındıkları akıl sâhibi olan varlıklar veya putlar -ki Allah onları konuşturacaktır- onlara: Siz ancak şeytanlara tapmıyordunuz, çünkü Allah'a eş ve ortak koşmanızı size emrediyorlardı. Siz de onlara itâat ediyordunuz, diyeceklerdir. Bu husus Rabbimizin, (Sebe: 40-41) âyetlerinde ifade edilen şu gerçeği dile getirmektedir. Rabbimiz burada şöyle buyuruyor:

“O gün Allah, onların hepsini toplayacak; Sonra meleklere: Size tapanlar bunlar mıydı?'diyecek. Melekler de: Sen yücesin, bizim velimiz onlar dep, sensin. Belki onlar cinlere tapıyorlardı. Çoğu onlara inanmıştı'diyecekler.”