2

Onu dosdoğru bir kitap olarak indirdi ki katından gelecek şidletli azâba karşı (küfredenleri) uyarsın ve iyi işler yapan mü'minlere de kendileri için güzel bir mükâfat bulunduğunu müjdelesin.

Dosdoğru, yani istikameti düzgün (.......) kelimesi, gizli bir zamîrle mensup olmuştur. Takdiri ise “Onu dosdoğru kıldı” dır. Onda eğriliğin olmadığının söylenmesi, dosdoğru olduğunun söylenmesidir. Biri yeterli olduğu hâlde ikisinin bir arada zikredilmesi ise, te'kit içindir. Bununla beraber, araştırıldığında, istikameti doğru nice kişilerin, ufak tefek hatalardan, salim oldukları görülür.

(.......) kelimesi, diğer kitapları tasdik eden ve onların sıhhatini doğrulayan manasına da olabilir. (.......) fiili müteaddidin İki mefûl alır. “Muhakkak ki biz, sizi yakın bir azapla uyardık” âyetin de olduğu gibi. Ancak burada mefullerden birini almadı. Aslı ise “Küfredenleri uyarsın diye” dir.

Yani kendi katından gelecek azâba karşı küfredenleri uyarsın diye. (.......) fiilinin îlk mef'ûlünden birisini hazfetti. Çünkü uyanları şey, kendisine doğru gidilen şeydir, bu sebeple sadece onu zikretti. Sâlih amel işleyen mü'minlere de kendileri için güzel bir mükâfat, cennet bulunduğunu müjdeledi. (.......) fiili Hamza ve Ali'ye göredir.