7

Hani: Mûsa ailesine şöyle demişti: “Hakikaten ben bir ateş gördüm, (gidip) size oradan bir haber getireceğim, yahut bir ateş koru getireyim ki, ısınasınız?”

“hani” “hatırla” fiiliyle mensuptur. Sanki o “Bundan sonra onun hikmetinin ve ilminin eserlerinden Mûsa (aleyhisselâm) ın kıssasını al” demiştir. Mûsa Medyen'den Mısır'a gidişinde hanımına ve yanındakilere şöyle dedi: “Hakîkaten ben bir ateş gördüm. Oradan size yolun durumu hakkında bir haber getireceğim” Çünkü o, yolu kaybetmişti.

Kûfe'ye göre (.......) kelimesi tenvinlidir. Işık veren ateş demektir. (.......) ise alınmış, ayrılmış ateş demektir. Bedel ya da sıfattır. Kûfe'lilerin dışındakilere göre ise (.......) şeklindedir, izafetledir. Çünkü o ateş parça hâlinde de bütün hâlinde de olur.

Burada “size getireceğim” sözüyle diğer kıssalardaki “umulur ki size getiririm” sözü arasında, yani birinde ümit ifade eden diğerinde de kesinlik ifade eden bir sözle olması arasında tezat yoktur. Çünkü ümit sâhibinin ümidi güçlendiğinde olmama ihtimalini bilmekle beraber o “şöyle yapacağım ve şöyle olacak” der. “Getireceğim” sözünü, gelecek zamana âit (.......) ile söylemesi, onu onlara geç olsa da ya da mesafe uzak olsa da getireceğine dair ailesine verdiği bir sözdür.

Onu (.......) ya da ile söylemesi ise, iki ihtiyacı birden göremezse de hiç olmazsa birini elde edeceği ümidi ifade etmektedir. O da ya yolun öğrenilmesi ya da ateşin alınmasıdır. Halbuki o, ateşin başında iki külli ihtiyacına -ki onlar dünya ve âhiret şerefidir- nail olacağını bilmiyordu. Kıssa bir olduğu hâlde iki suredeki lafzî farklılıklar, hadisin, mana olarak rivâyetinin câiz olduğuna, ve nikah'ın evlilik lâfzından başka lâfızlarla câiz olduğuna dair delildir. Umulur ki size isabet eden soğuğa karışırsınız.

(.......) , (.......) dan dolayı, (.......) babının (.......) sinden (.......)ya dönüşmüştür.