ZÂRİYÂT SÛRESİ

Bu sûre Mekke'de nâzil olmuştur; 60 âyettir. İlk âyet-i kerimede geçen “zariyat” kelimesi bu sûre-i celileye isim olmuştur.

1-6

Esip savuranlara, yükünü yüklenenlere, kolayca süzülenlere, işi ayıranlara andolsun ki size vadedilen kesinlikle doğrudur ve cezâ mutlaka vuku bulacaktır.

“Zâriyat” , rüzgârlar demektir. Çünkü onlar toprağı ve diğerlerini savurup tozuturlar. Hamza ve Ebû Amra göre (.......) nin (.......) harfine idğamıyladır.

Yani ilk (.......) aslı (.......) idi (.......) ye dönüştü ve bir sonrasına idğam oldu. (.......) mastardır. Bundaki amil ismi faildir.

“Hamilat” : Bulutlardır. Çünkü onlar yağmuru taşırlar. (.......) kelimesi, (.......) nin mefuludur.

“Cariyat” , gemilerdir. “... kolayca...” yani kolaylıkla akıp giden demektir.

“İşi ayıranlar” meleklerdir. Çünkü onlar, yağmur, rızık ve sair işleri dağıtırlar. Ya da bununla emrolunarak taksimat işini yaparlar. Ya da kulların işlerinin talimatını yönetirler. Cebrâîl (aleyhisselâm), şiddetli ve güç işler için, Mikail (aleyhisselâm) rahmet işleri için, Ölüm meleği (Azrail (aleyhisselâm)) ruhların kabzedilmesi için ve İsrâ'fil (aleyhisselâm) de sura üfürmek için. Bununla başka değil, sadece rüzgârların kastedilmesi de mümkündür. Çünkü onlar bulutları yükseltirler onları yüklenirler ve sevkederler. Havada kolayca akıp giderler. Bulutları yönlendirmek suretiyle yağmurları taksim ederler. Birinci tefsire göre (.......) nin manası: Allah (celle celâlühü) rüzgârla sonra onların sevkettiği bulutlarla, sonra onların esmesiyle akıp giclen gemilerle sonra da Allah'ın (celle celâlühü) izniyle yağmurlardan deniz ticaretinden ve ticaretin faydalarından oluşan rızıkları taksim eden meleklerle yemin etmiştir. İkinci tefsire göre ise rüzgârlar önce esmeye başlıyorlar. Sonra toprağı ve çakıl taşlarını savuruyor, sonra bulutları yükleniyor sonra havada kolayca akıp gidiyor, sonrada yağmuru taksim ediyor.

“size vadedilen “cümlesi yeminin cevâbıdır. (.......) ismi mevsul ya da mastar manasına olan (.......) dır. Vadedilen ise diriliştir.

“... kesinlikle doğrudur...” doğru bir vaaddir. “râzı olunmuş bir hayat” sözünde olduğu gibidir.

“...cezâ...” , amellere karşı maksat ya da cezâ “mutlaka vuku bulacaktır” mutlaka olacaktır.