3

O ki, birbiri ile ahenktar yedi göğü yaratmıştır. Çok merhametli olan Rahmân'ın yaratışında hiçbir uygunsuzluk göremezsin. Gözünü çevir bir bak, bir bozukluk görebiliyor musun?

“O, yedi göğü birbiri üzerine tabaka tabaka yarattı.” üst üste birbiriyle ahenktar yedi göğü yarattı. Ayakkabıyı diktiğinde kullanılan (.......) cümlesinden gelmektedir.

Yani; bir birine uygun, mutabık, demektir. Bu, mastarla yapılan sıfatlarıdırmadır. Ya da tabaka tabaka olan, demektir. Ya da tabaka tabaka kılınmış demektir. Denildi ki:

(.......) , (.......) örtü, kapak'kelimesinin çoğuludur.” (

Yani; Bir şeyin, kendisine uygun olan kapağı gibi göklerin birbirine uygun olması kastediliyor.)

(.......) ve (.......) da olduğu gibi.

“Rahmân'ın yaratışında hiçbir uygunsuzluk göremezsin.” cümlesindeki hitap peygambere ya da bütün muhataplaradır.

Hamza ve Ali'ye göre (.......) şeklindedir. İki babın manası birdir. (.......) ve (.......) kelimelerinde olduğu gibi.

Yani; uygunsuzluk ve bozukluk, demektir. Suddi'den şöyle nakledilmiştir:

“Hiçbir ayıp göremezsin, demektir.”

Tefavüt'ün hakikati; uygunsuzluk, demektir. Sanki bir şeyin bir kısmı diğer kısmına uymuyor ve uygun gelmiyor, demektir. Bu cümle (.......) kelimesinin sıfatıdır. Aslı; onlarda hiçbir uygunsuzluk göremezsin, şeklindedir.

“Rahmân'ın yaratışında...” sözünü, göklerin yaratılışının büyüklüğünü göstermek ve uygunsuz olmayış sebebine dikkat çekmek için zamîr yerine getirmiştir. Çünkü O, Rahmân'ın (celle celâlühü) yaratışıdır. Çünkü O, onun kudretinin güzelliği iledir. O (Allah (celle celâlühü)) bu mütenasip, ahenktar yaratışın bir benzerini yaratandır.

“Gözünü çevir bir bak” onu gökyüzüne çevir. Çevir ki sana bildinlen şeyin doğruluğunu görmek suretiyle sabit olsun, bu hususta hiçbir şüphen kalmasın.

“Bir bozukluk görebiliyor musun?” (.......) çatlak, yank, manasına gelen (.......) kelimesinin çoğuludur. Çatlak, yank, delik, (kusur) manasınadır.