NÂZİ'ÂT SÛRESİ

1-5

Andolsun (kâfirlerin cesetlerine) boğulmuş olan ruhlarını da derinliklerinden söküp koparan, (mü'minlerin canını ise) rıfk ile çıkaran (ölüm melek)lerine, Andolsun (dalgıç yüzer gibi) yüzüp (ve gökten inip) de (kâfirlerin ruhlarını cehenneme, rnü'ımnlerirıkini cennete götürmek de) öncül olarak koşan, bir de (dünyanın) işi(ni) tedbir eden (diğer melek)lere.

(.......) in sonuna kadar vakf yoktur. Burada ise vakf gereklidir. Çünkü şayet durmadan geçerse (.......) nin zarfı olur. Hâlbuki bu günde meleklerin tedbiri (kâinattaki görevleri) sona ermiştir. Allahu Teâlâ ruhları cesetlerin ta derinliklerinden daldıra daldıra çeken melekler gurubuna yemin etmiştir.

Yani; onlar, ruhları bedenlerin en dip noktalarından, parmaklarından ve tırnak yerlerinden çeke çeke alırlar, demektir. Yine Allah (celle celâlühü) ruhları suhuletle ve mülayimetle çekip çıkaran melekler gurubuna da yemin etmiştir.

(.......), Kovayı kuyudan çıkardığında söylenen “Kovayı kuyudan makarasız çıkardı.” sözünden gelmektedir. Yine Allah (celle celâlühü) gidişlerinde yüzen, yani; acele eden ve kendilerine emredildiği gibi dini ya da dünyevi yönden kula fayda verecek işlerden birini idare eden melekler gurubuyla yemin etmiştir. Ya da gazilerin, dizginleri çekilen atlarına yemin etmiştir. Arap atı olduklarından boyunları uzun olduğu için orada dizginler aşırı çekilmiştir. Daru'l-İslam topraklarından Daru'l-harb topraklarına giden gazilerin atlarına yemin etmiştir. Nitekim bir yerden bir yere çekip gittiğinde öküze (.......) denir. Hızlı koşan, hedefe doğru yanşan, galebe ve zafer işini gerçekleştiren gazilerin atlarına yemin etmiştir. İşlerin gerçekleştirilmesinin onlara isnadı, sebeplerinden biri oldukları içindir.

Ya da doğudan batıya doğru çekilen yıldızlara yemin etmiştir. Onların çekilmesindeki (seyretmesindeki) ifratı, yörüngenin tamamını en uzak batıda batıncaya kadar katetmesidir. Bir burçtan diğer burca çıkan yıldızlara yemin etmiştir. Gökyüzünde yörüngesinde yüzen, yanş eden ve hesap ilmine âit bir işi düzenleyen (düzenlenmesinde vasıta olan) yıldızlara yemin etmiştir. Yeminin cevabı hazf edilmiştir. O da; kendisinden sonra kıyametin zikredilmesi delaletiyle “Elbette yeniden diriltileceksiniz,” dir.