KADİR SÛRESİ

1

Şüphesiz ki biz onu (Kur'anı) kâdir gecesinde indirdik.

İndirilişini -başkasına değil- kendisin nispet etmek suretiyle Kur'ân'a tazim etti. Kur'ân isminin açıklamasına lüzum olmayacak şekilde zihinlerde bilindiği için ve ayrıca indirildiği vaktin kadrinin yüceltilmesi için açık isim ile değil de zamîrle zikredilmiştir.

Rivâyete göre o, levhi mahfuzdan en alt göğe kâdir gecesinde toptan indirilmiştir. Daha sonra Cebrâîl (aleyhisselâm) onu, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) a yirmi üç yılda indirmiştir.

“Leyletü'l-kadr” İn manası işlerin takdir ve kaza ediliş gecesi, demektir. Kadr; takdir manasınadır. Ya da diğer gecelere göre daha daha şerefli olduğu için bununla adlarıdırılmıştır. O da; Ramazan'ın yirmi yedinci gecesidir. Ebû Hanîfe (radıyallahü anh)’in, Âsım'dan, O'nun da Zer'den yaptığı rivâyete göre, Ubey b. Ka'b (rhm) kâdir gecesinin Ramazanın yirmi yedinci gecesi olduğuna yemin ederdi. Cumhûr da bu görüştedir. Onun gizlenme sebebi onu arayan kişinin onu bulmak için birçok geceyi ihya etmesine teşviktir. Bu, salat-ı vusta'nın, ismi azam'ın, cuma günündeki icabet saatinin, taatlarda rızasının ve masiyyetlerde gazâbının gizlenmesi gibidir. Nitekim hadisi şerifte:

“Kim onu idrak ederse (.......) Allahım! Sen çok çok affedicisin. Affetmeyi seversin. Beni (de) affet'desin.” buyurmuştur. Kütüb-i Sitte

2

Kâdir gecesinin (o büyük fazl-u şerefini) sana bildiren nedir?

Yani; senin bilgin onun faziletinin vardığı noktaya ulaşmadı, demektir. Daha sonra şu sözüyle bunu açıkladı.

3

Kâdir gecesi bin aydan hayırlıdır.

İçinde kâdir gecesinin olmadığı bin aydan daha hayırlıdır. Onun faziletinin bu noktaya yükselmesinin sebebi; meleklerin ve ruhun onda inmesi, hikmet içeren her işe onda hükmedihnesidir. Bu müddetin tahsisi hususunda şöyle zikredilmiştir.

Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), İsrâ'il oğullarından bir adamın Allah (celle celâlühü) yolunda bin ay silah kuşandığını zikretmişti de, inananlar buna hayran kalmışlar ve kendi amellerinin onlara yetişemeyeceğini vehmetmişlerdi. Bunun üzerine onlara, bu gazinin (gaza) müddetinden daha hayırlı bir gece verildi.

4

Onda melekler ve Ruh, Rablerinin izniyle her bir iş için iner de iner.

Melekler en alt göğe ya da yeryüzüne inerler.

“Ruh..” Cebrâîl ya da meleklerden olan bir topluluktur. Ki onları (diğer) melekler ancak o gece görürler. Ya da rahmettir.

Yani; “(onlar), Allah'ın, gelecek yıla kadar bu yıl için hükmettiği her bir isi için inerler, demektir.”

(.......) in sonunda vakfe vardır.

5

O (gece) tanyeri ağarıncaya kadar bir selâmettir.

O, ancak selâmettir.

(.......) müpteda ve haberdir.

Yani; Allah (celle celâlühü) onda ancak selimiyeti ve hayn takdir etmiştir. Bela ve selâmete onun gaynnda hükmeder. Ya da mü'minlere verdikleri selâmın çokluğundan dolayı o, ancak bir selâmdır, demektir. Denildi ki:

“Onlar, bu gecede karşılaştıkları kadın erkek inanan hiç kimse yok ki ona selâm vermesinler.”

“Tanyeri ağarıncaya kadar” fecrin doğuş vaktine kadar.

Ali ve Halefe göre (.......) şeklinde (.......) ın esresiyledir. İnkâr edenler ise selâmdan mahrum kalmışlardır.

Allahu a'lem.