226

Kadınlarına yaklaşmamaya yemin edenler için... Âyette geçen ”iylâ" yemin anlamındadır. Dört ay beklemek vardır. Erkekler bu süre içinde herhangi bir cayma ve boşama olmaksızın beklemek durumundadırlar. Kişinin karısına karşı bu konuda yaptığı yemin şu şeklide gerçekleşir: ”Vallahi ben dört ay veya daha fazla sana yaklaşmayacağım" ya da mutlak manada: ”Ben sana yaklaşmayacağım." Eğer erkek dört aydan az bir süre için hanımıyla beraber olmayacağına yemin ederse, bu yeminiyle iyla yapmış olmaz. Aksine bununla, yalnızca yemin etmiş sayılır. Çünkü ileri sürdüğü süre, dört aydan azdır. Eğer bu süre geçmeden hanımıyla cinsel ilişkide bulunursa, kendisi için bir yemin keffareti gerekir. Sahih olan görüş budur. İylâ için iki hüküm vardır: Yeminini bozma hükmü ve yeminine sadakat gösterme.

Yeminini bozma hükmü, eğer iyla süresi içinde hanımıyla ilişkide bulunursa, buna keffaret gerekir.

Yeminine sadakat göstermede ise, iylâ süresinin geçmesiyle bir bain talak (boşama) meydana gelir. Bu süre de dört aydır. Ancak bu süre nikâhlı kadının hür olması halinde böyledir. Katâde: ”İylâ, cahiliye geleneğine göre talâk sayılırdı" diyor. Said b. Müseyyeb de: ”Bu cahiliye ehlinin zarar vermek için yaptığı işlerdendir. Adam hanımını sevmez, onun gidip bir başkasıyla da evlenmesini istemez. Bunun için de, ebedî olarak ona yaklaşmayacağına yemin eder, onu öylece, ne bekâr ve ne de evli olmayacak bir halde terkeder. İslâm'ın ilk zamanlarında da böyle yapıyorlardı. Allah, böyle bir zararı onlardan kaldırdı. Koca için belli bir süre koydu. Onlara bu zaman içinde düşünüp taşınma fırsatı tanıdı. Eğer koca, bu zarar verme işini terketmede bir yarar görürse, hemen onu yerine getirir. Ayrılmalarında yarar görürse, ayrılır.

Eğer erkekler (yeminlerinden) dönerlerse, Yani erkekler cinsel ilişkide bulunmama konusunda yaptıkları yemini bırakıp ta hanımlarına dönerlerse, şüphesiz ki Allah çok bağışlayan ve çok merhamet edendir. İyla yapan kimsenin dönmesi sebebiyle onu bağışlar. Çünkü bu, onun tevbe etmesi anlamınadır. Yeminini bozması sebebiyle günahını bağışlar.